(هستۀ «مطالعات استراتژیک کریدورها»ی مؤسسۀ آیندهپژوهی جهان اسلام)
قرن نوزدهم در منطقۀ خاورمیانه و آسیای مرکزی حول مفهومی استعاری خلاصه میشود: بازی بزرگ. این بازی در مفهوم «قلمرو» و در دستیابی به «مرزها»ی دیگری نمایان میشود. اما بازی بزرگ قرن بیستویکم با بازی بزرگ قرن نوزدهم متفاوت است: هم بهدلیل تعدد بازیگران و هم بهدلیل پیشرفتهای شگرف بشری. ازاینرو، فضای ژئوپلیتیکی قرن بیستویکم بر شبکهای از پلها و کریدورهای ارتباطی بین کشورهای منطقهای و فرامنطقهای استوار است که میتوان گفت بازی بزرگ قرن بیستویکم در یک مفهوم خلاصه میشود: کریدور. نمود عینی این مفهوم را میتوان در ابرپروژۀ قرن بیستویکمی چین بهنام «یک کمربند، یک راه» یا «راه ابریشم جدید» مشاهده کرد.
میتوان گفت هر کشوری برای خود گنجینهای دارد و گنجینۀ کشور ایران نیز موقعیت ویژۀ جغرافیایی آن است. موقعیت ترانزیتی ایران در طول تاریخ برای اتصال شرق به غرب دنیا بر کسی پوشیده نیست، کشوری با موقعیت ویژه ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی که همواره مورد توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای قرار گرفته است.
حال کشور ایران بهدلیل موقعیت منحصربهفرد جغرافیاییاش و پتانسیلهای بالقوهای که دارد، میتواند یکی از بازیگران اصلی در زمینۀ کریدورها باشد که علاوه بر تبادل تجاری با سایرین از طریق این راهروها میتواند بازدارندگی را هم افزایش دهد .ازاینرو یکی از کریدورهای مهم تاریخی و موجود در کنار کریدورهای نوظهور، کریدور ترانزیت شمال-جنوب است که کشور هند را از طریق ایران به روسیه و شمال اروپا متصل میکند. این کریدور، علاوه بر منافع بالقوۀ بسیاری که برای روسیه و هند دارد، برای ایران نیز اهمیتی استراتژیک دارد.