(ساناز عباسیان؛ پژوهشگر مرکز آینده‌پژوهی جهان اسلام)
جنوب آسیا یکی از شکننده‌ترین و بحران‌خیزترین مناطق جهان است. این منطقه شامل کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، سریلانکا، نپال، بوتان و مالدیو است، تردیدی وجود ندارد که روابط دو کشور هند و پاکستان بر نظم و رژیم امنیتی این منطقه تأثیرگذار است. این دو کشور از دیرباز درگیر رقابت‌های نظامی هستند؛ رقابت‌هایی که از اواخر قرن بیستم میلادی به تقابل هسته‌ای تبدیل شده است و تا کنون نیز ادامه دارد. از سال ۱۹۹۸ که پاکستان اولین آزمایش هسته‌ای خود را انجام داد تا کنون، این منطقه هیچ تلاش جدی را در قالب امضای معاهدات مرسوم برای منع سلاح‌های هسته‌ای به خود ندیده است؛ ازاین‌رو هر دو کشور طرف مقابل را تهدیدی امنیتی تلقی می‌کنند. چنین شرایطی یک نوع رقابت تسلیحاتی را بین آن دو ایجاد کرده است که آوردگاه آن، عدم وجود نقطۀ تعادلی در ثبات استراتژیک منطقۀ مذکور است. با وجود این، صلح شکننده‌ای در سایۀ آگاهی دو کشور هند و پاکستان از خطرات تقابل هسته‌ای و توازن قدرت میان آن دو در منطقه ایجاد شده که هر لحظه ممکن است فرو بریزد. پیشرفت‌های فناوری جدید مانند هوش مصنوعی، رباتیک، فناوری کوانتومی و تکنولوژی نانو و نیز رشد اقتصادی، سیاسی و نظامی کشورهای نوظهور همانند چین و تبدیل منطقۀ جنوب آسیا به زمین بازی قدرت‌های فرامنطقه‌ای را می‌توان به‌عنوان متغیرهای مؤثر در آیندۀ روابط امنیتی و استراتژیکی هند و پاکستان و همچنین ایجاد تغییر در توازن قدرت شکننده‌ای که بین آن دو وجود دارد، در نظر گرفت. در این یادداشت سعی شده است با درنظرگرفتن سایر متغیرها، تأثیر فناوری هوش مصنوعی را در ثبات استراتژیک و آیندۀ رژیم امنیتی منطقۀ جنوب آسیا، زیر سایۀ رقابت‌های نظامی و امنیتی دو کشور هند و پاکستان، بررسی شود.
- گزارش ها
- ۲۹ آبان ۱۴۰۰
