احسان کیانی، دکترای مطالعات خاورمیانه
مقدمه
نبرد غزه به عنوان طولانیترین جنگ فلسطین از یومکیپور بدینسو، ابعاد و پیچیدگیهای روزافزونی یافته است. نقاط تمایز اصلی این نبرد با موارد پیشین را علاوه بر بازه زمانی طولانی میبایست در این موارد جستجو نمود: تعداد، اهداف و البته اراده بازیگران دخیل، سطح کیفیت تسلیحات و نیروی انسانی طرفهای نبرد و محدوده جغرافیایی که گستره این جنگ را به خارج از مرزهای فلسطین گسترش داده است. این مؤلفهها سبب شده تا پیشبینی آینده جنگ، دشوارتر از قبل گردد. به همین دلیل بهرغم مذاکرات متعددی که با حضور آمریکا و دولتهای منطقهای در جریان بوده، همچنان روزنهای به سوی آتشبس پایدار گشوده نشده است.
اگر با روش آیندهپژوهی درصدد پیشبینی وضعیت آتی این نبرد برآییم، ابتدا میبایست بازیگران و روندهای وضعیت کنونی را احصا نمود. در مرحله بعدی احتمالات روندهای گوناگون تبیین شده و سپس وضعیت سناریوهای محتمل از بین تقاطع احتمالهای روندهای موجود، استخراج میشود. البته این امر را بیش از آنکه بتوان نوعی پیشبینی دانست، میتوان نوعی برآورد از چگونگی تداوم وضع موجود قلمداد نمود. بیتردید تداوم اینگونه پژوهشها از سوی دانشپژوهان و کارشناسان غرب آسیا، بهویژه اگر با روشهای جمعی مانند دلفی یا طوفان فکری همراه باشد، نتایج متقنتری به همراه خواهد داشت.