ویژگی های گروه خراسان
گروه خراسان از دو سال پیش اعلام موجودیت کرد و به همین دلیل مورد توجه رسانه های خارجی قرار گرفت.گروه خراسان نتیجه ی وجود شکاف میان داعش و جبهه النصره هست. نیروی سومی تحت عنوان نیروهای خراسان شکل گرفت که موجب شد نام خراسان را انتخاب کنند تا به نوعی شبهه ای برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد کنند. اغلب نیروهای خراسان، نیروهای سلفی برگشته از افغانستان هستند که دارای رویکردهای سلفی هستند. به نظر می رسد گروه های تکفیری دیگر مانند القاعده و جبهه النصره و داعش این تشکل را خیلی جدی نگرفتند. حضور این گروه در عرصه ی میدانی سوریه است و بیشتر حوزه ی فعالیت آن ها در سوریه است و فراتر از مرزهای سوریه عمل نمی کنند. یعنی این محدوده ی جغرافیایی را انتخاب کرده اند و تا کنون هم عملیات آن چنانی هم از این گروه سر نزده است.
بیشتر حوزه ی مانور گروهک خراسان، در مناطق علوی نشین در مناطق علوی نشین لاذقیه، طرطوس و رقه هست؛ که این فضا یک تعبیر خاص، یعنی حضور شیعیان و علویان در این مناطق است. با توجه به وضعیت کنونی نوع نگاهی که خراسان به ارتش، اقلیت ها و غیره دارد منفی است. یعنی نگاه خراسان به سمت سایر گروه ها بیشتر جنبه ی سلفی و تکفیری است. ولی در مقایسه با داعش از نظم بیشتری برخوردار است. در بعد تامین کننده مالی و حامیان باید گفت بیشتر حمایت ها از جانب عربستان سعودی، قطر و امارات که تامین کنندگان مالی این گروهک هستند، صورت می گیرد. کشورهای منطقه مثل عربستان، قطر و امارت که بحرحال نوعی ارتباط پنهانی با این گروهک دارند. کشورهای دیگر اهمیتی به شکل گیری به این گروهک تکفیری نکرده اند. بحرحال ارتباط شخصی بندر بن سلطان رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان با این گروهک کاملا آشکار شده است. و کمک های مالی عمدتا از سوی وهابی های تکفیری در اختیار این گروهک قرار می گیرد.
حجم نیرو و توان این گروه
در مقایسه با جبهه النصره و داعش گروهک خراسان جمعیت زیادی ندارد. برآوردی که صورت گرفته است، حدود هزار و پانصد نیرو است که این ها عمدتا از افغانی ها و اعراب بازگشته از افغانستان هستند.
ایدئولوژیکی و بنیادهای فکری، گروه خراسان و نسبتی با القاعده و دیگر گروه های تکفیری و سلفی
در واقع القاعده مادر همه این گروه هاست. اما از آن جا که گروهک خراسان به نوعی از افرادی تشکیل شده اند که از القاعده جدا شده اند و به سمت یک تشکل نیمه عربی رفته است؛ به این معنی که حتی افرادی از کشورهای مختلف آسیای میانه در میان این گروهک وجود دارد. ظاهرا هدف آن ها این است که بیشتر جنبه ی غیر عربی به خود بدهند و خودشان را دور از القاعده بدانند. به همین دلیل خراسان را که یک تعبیر فرا عربی دارد برای خود انتخاب کرده اند. در این حال این گروه هنوز مورد اعتماد جبهه النصره و داعش نیست.
علت برجسته شدن این گروهک در ماه های اخیر
به نظر می رسد برجسته شدن این گروهک در ماه های اخیر بیشتر جنبه ی تبلیغاتی داشته باشد. به همین منظور برای مخدوش کردن نام ایران و جمهوری اسلامی ایران نام خراسان را برای خود انتخاب کرده اند. تا از این طریق افکار عمومی را به سمت ایران منحرف کنند. و وانمود کنند؛ که این گروهک وابسته به ایران است ولی نتوانستند موفقیت چندانی چه در زمینه ی میدانی و چه در حوزه ی سیاسی به دست بیاورند. در همین راستا علت توجه آمریکا به این گروهک آن است که این گروه هم حافظ منافع غربی بوده است. طبیعی است که هر گروهکی که تشکیل می شود که آمریکایی ها سعی می کنند، وارد بحث و چانه زنی شوند و لذا تصور نمی شود که آمریکایی ها اهمیت چندانی به تشکیل این گروه داده باشند.
شرایط کنونی وضعیت و توان گروه خراسان
به لحاظ میدانی از توانایی زیادی برخوداری نیست. زیرا اغلب افرادی که عضو این گروه هستند، از القاعده و از جبهه النصره جدا شده اند. به نظر می رسد هم به لحاظ میدانی و هم به لحاظ سیاسی گروهک خراسان قابل ذکر نیست و نمی تواند معادلات را تغییر دهد. در این بین بخشی از ارتش آزاد وابسته به گروهک خراسان است، که به نظر می رسد این گروه با آن ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد.
آینده وضعیت و توان گروه خراسان
در وضعیت کنونی نگاه کشورهای منطقه به این گروه یک نگاه جدی نیست، چون این گروهک را جدی نگرفته اند. هم به لحاظ سیاسی هم به لحاظ میدانی و هم به لحاظ مالی خیلی از توانمندی بالایی برخوردای نیستند و امکان دارد در آینده منزوی شده و دچار فروپاشی شوند. در شرایط کنونی مشخص است حضور گروه خراسان نتوانسته دولت سوریه را تحت فشار قرار دهد.این گروهک در دولت سوریه خیلی تاثیرگذار نیست، بلکه بیشتر اثرات از جبهه داعش و جبهه النصره است و خراسان تاکنون تاثیر فوق العاده ای بر وضعیت میدانی سوریه نداشته است.زیرا تا کنون مشاهده نشده است که گروهک خراسان دست به عملیات قابل ذکری بزند. به همین دلیل این گروه نقش و جایگاهی در تغییر معادلات و به خصوص معادلات میدانی سوریه ندارد. در واقع از آن جا که فعالیت آن چنانی از این گروهک صورت نگرفته است؛ به نظر نمی آید که این جنبش بتواند خارج از مدار سوریه ایفای نقش کند. ولی به نظر می رسد که برنامه ریزی های وسیعی در آینده خواهد داشت که فراتر از حوزه ی سوریه و لبنان حرکت خواهند کرد. در این بین بخشی از تجربه و آموزش این گروهک تکفیری به خاطر مقابله با روسیه خواهد بود. یعنی برنامه ریزی های سنگینی برای روسیه وجود دارد؛ که این گروهک تکفیری از طریق حضور در کشورهای اقمار روسیه بتواند آسیب هایی برای این کشور ایجاد کنند. به نظر می آید این گروهک بیش از آن که هدفش ایجاد ناامنی در عراق، سوریه و لبنان باشد بیشتر تلاش می کند که تا ضمن آمادگی و برخوردای از تجربه ی میدانی و گرفتن جنگ های پارتیزانی در آینده علیه جنگ روسیه وارد عمل شود. در همین راستا به نظر می آید که به کارگیری واژه ی خراسان تداعی گر کشورهای آسیای میانه و به نوعی کشورهای نزدیک به افغانستان هستند، باشد.
