گشایش جبهه غربی در مقابل انصارالله و آینده بحران یمن
گفتگو با رضا میرابیان
کارشناس و سفیر پیشین ایران
مخالفان انصاراله اخیراً کوشیده‌اند بندر مهم الحدیده را به تصرف خود درآورند و در سایه این پیروزی سرنوشت یمن را آنچنان که می‌پسندند رقم بزنند. درواقع حملات نظامی از 4 محور اصلی، جیزان، جوف، تعز و ساحل غربی انجام گرفت تا جای پای اولیه برای اشغال مناطق ساحلی و سپس حرکت به سمت صنعا و صعده محیا شده و با محاصره اشغال بندر شهر حدیده، امکان مذاکرات مرحله‌ای و فرسایشی به اجرا در آید. برای بررسی بیشترکنونی انصاراله و وضعیت یمن گفتگویی داشته‌ایم:
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: چه عواملی موجب توجه ائتلاف عربی و عربستان به جبهه غربی در یمن شده است؟
جبهه غربی همان بندر حدیده است. این بندر تنها بندر در اختیار انصاراله و راه ورود کالا و نیازمندی‌های است و برای انصاراله و همچنین رقبا و دشمنان آن اهمیت راهبردی دارد. درواقع دشمنان برای اینکه بتوانند انصاراله را تحت فشار قرار دهند، به آن توجه کرده‌اند. بعد دوم این است که صحنه نظامی و زمینی در یمن از مدت‌هاست در رکود و ایستایی قرار دارد و به حالتی از توازن نظامی رسیده است و هیچ یک از طرفین قادر به برتری نظامی در روی زمین نیست. لذا سعودی‌ها و اماراتی‌ها در برنامه‌ای از قبل طرح ریزی شده درواقع گارد سابق ریاست جمهوری یمن را بسیج کرده‌اند و با سازماندهی و مسلح کردن آن به فرماندهی طارق صالح (برادر زاده علی عبداله صالح) کوشیده‌اند تا در صحنه میدانی و بر روی زمین نوعی توازن نظامی را به نفع خود رقم زنند و بندر حدیده را از چنگ انصاراله در بیاورند و این جریان را مجبور کنند تا در میز مذاکره بنشیند. یعنی از شش ماه گذشته این نوع تمهدیدات در حال انجام بود و اکنون نمود بیرونی بیشتری یافته است. اما در مقابل آنچه در صحنه می‌بینیم آن است که گر چه در ابتدای عملیان نیروهای ائتلاف پیشروی‌هایی داشتند، اما انصاراله سریعاً ابتکار عمل را در دست گرفت و تمام مواضع از دست داده را بازیافت کرد. دلیل عمده این امر این است که نیروهای طرف مقابل و ائتلاف عربستان و امارات عمدتاً از نیروهای مزدور و بدون انگیزه هستند که ممکن است بتوانند مواضعی را تصرف کنند، اما قادر نیستند مواضع نظامی را حفظ کنند. در این بین ما شاهد هستیم در آستانه عملیات همزمان نماینده سازمان ملل وارد یمن می‌شود تا مذاکرات سیاسی را انجام دهند. درواقع این عملیات نظامی انجام شده به نوعی پیش درآمد این سفر بود و تصور آنها این بود که با پیروزی‌های نظامی در روزی زمین انصاراله مجبور خواهد شد به خواسته‌های آنان تن دهند. در حال که این امر رخ نداد.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: با توجه به آنچه مشخص است فشارها بر انصاراله رو به افزایش است از چه جنبه‌های دیگری ممکن است این فشارها گسترش یابد؟
چند نوع فشار است. نخست فشار بمباران‌ها از هوا و زمین است. دوم فشار شکار و ترور گزینشی شخصیت‌ها و فرماندهان انصاراله (اخیراً نیز صالح الصماد و چند نفر از اعضای شورا مورد هدف قرار گرفته‌اند) است. در این بین فشارهای بر روی چهره‌ها و رهبران انصاراله قرار دارد. در بعد دیگری تشدید محاصره بر ضد انصار اله مد نظراست و امکاناتی که در گذشته وارد یمن می‌شد، اکنون با فشار زیاد همراه است. تمام هدف این بود که انصاراله بر روی میز مذاکره بنشیند.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: در حوزه محاصره اقتصادی وضعیت جبهه‌های مختلف در یمن تا چه میزانی تغییر کرده است؟
فشارهای چند سال گذشته باعث شده انصاراله بتواند خود را بازیافت کند و مدیریت جدیدی را در مورد مشکلات اقتصادی و اجتماعی ایجاد کند. همچنین مبارزه با چالش‌ها و بیماریهایی چون وبا و.. موجب شد انصاراله بتواند این امر را تا حدی کنترل کند. در حوزه نیازمندی‌های عمومی هم این جریان تا حدی مساله را مدیریت کرد. در این بین آنها توانسته‌اند با سازماندهی و مدیریت میزان فشارها بر مردم را کاهش دهند. درواقع تجربه محاصره و مشکلات به گونه‌ای شده است تا این نیرو بتواند تجربیات زیادی را کسب و فشارها را برمردم کمتر کند.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: نوع اختلاف بین امارات و عربستان در یمورد یمن تا چه حدی در مورد انصاراله وجود دارد و آیا این هماهنگی بر ضد این جریان وجود دارد؟
امارات و عربستان در یمورد یمن رقبای همدیگر در صحنه یمن هستند. این رقابت به درگیری نمی‌انجامد، ولی وجود دارد. در این بین این نوع رقابت در جنوب یمن شدت و حدت دارد؛ اما شمال یمن همچنان در دست انصار اله است. یعنی رقابت در استان‌های جنوبی است. به نظر می‌رسد سعودی‌ها در ماههای اخیر آرام آرام جای خود را در جنوب یمن بازتر می‌کنند. آنها نمی‌خواهند امارت یکه تاز صحنه یمن جنوبی باشد.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: در حوزه میدانی نگاه انصاراله به وضعیت صلح و.. چیست؟
انصاراله بارها درخواست صلح و آتش بس کرده است و حتی سخنگوی این جریان قبل از ماه رمضان اعلام کرد حاضریم آتش بس را پیشنهاد بپذیریم، اما سعودی‌ها این آتش بس را نپذیرفتند. سعودی‌ها هنوز بر این باروند که می‌تواند با فشار نظامی انصاراله را به میز مذاکره کشانند. اما گذشت زمان و چند سال جنگ نشان داد که تجربه ناموفق بوده است و این رویکرد بی اثر بوده است. لذا به نظر می‌رسد با گذشت زمان انصاراله را دچار فرسایش کنند و نهایتاً با آنها سر میز مذاکره نشینند.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: وضعیت جبهه‌های مختلف یمن در جنوب و شرق و.. را چگونه می‌بیند؟
چشم اندازی خاصی را نمی‌بینیم و جبهه‌ها دچار رکود و ایستایی ویژه‌ای است و پسرفت و پیشرفت خاصی هم حاصل نشده است. تنها در غرب و حدیده تحرکاتی بوده است، ولی انصاراله توانست این منطقه را بازپس گیرد.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: آیا سایر بازیگران غربی و.. می‌توانند فشارهایی بیشتری بر انصاراله وارد کنند؟
امریکایی‌ها قبلاً با پهپاد و هواپیما حملاتی را بر ضد انصاراله انجام داده و در شناسایی مراکز نظامی و امنیتی یمن به ائتلاف کمک‌هایی کرده و نیروهای کلاه سبز خود را در یمن مستقر کرده‌اند. آنها صریحاً هم این موضوع را اعلام کرده‌اند و شلیک موشک‌های دوربرد انصاراله به عربستان را ردیابی می‌کنند. به نظر می‌رسد که اگر نیروهای امریکایی نتوانسته‌اند موشک‌های انصاراله را دریابی کنند، تلاش شده توسط کلاه سبزها بتوانند هدف گیری و شلیک موشک‌ها را ردیابی کنند درواقع امریکایی‌ها برخلاف گذشته که القائ می‌کردند حضور آنها در یمن جنبه مستشاری دارد حضور نظامی بسیاری دارند.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: جریان‌های مختلف در جنوب یمن چون دولت مستغفی و جریان جایی خواه جنوب تا چه حدی قدرت بیشتری خواهند گرفت؟
انصاراله نه قدرتش رو به تحلیل و ضعف نرفته است. آنها روز به روز توانمدندی سازماندهی و نظامی و لجستکیک و علمی را در صحنه نظامی نشان می‌دهد و بروز وظهور می‌یابد. در مقابل دشمنان انصاراله و دولت مستعفی وابسته به کمک‌های بیگانه چون امارات، عربستان و امریکا هستند. طبیعتاً تا زمانی که آنها کمک کنند می‌توانند سراپا کند، اما فی نفسه مدیریتی ذاتی ندارند تا بتوانند رویکرد نوی را نشان دهد. لذا در صحنه عملیاتی و نظامی گرچه ممکن است پیشروی‌هایی داشته باشند، اما توان ثبات قدم و ایستایی ندارند.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: آیا در ماههای آینده شاهد تهاجم پردامنه و گستردهٔ بر ضد انصاراله باشیم؟
نه تهاجم پردامنه ممکن است و نه بلندمدت است. این امر نیازمند نیروی انسانی است. مخالفان درواقع نیروی انسانی کارآمد و باانگیزه‌ای برای ورود به صحنه عملیاتی ندارد. عمده این نیروها مزدور هستند. لذا ممکن است در نبرد هوایی ضرباتی زنند و.. اما در صحنه زمینی توانمندی بالایی برای تغییر معادله را ندارند.
