(فرشید فرهادی؛ پؤوهشگر مؤسسۀ آینده‌پژوهی جهان اسلام)
یکی از خطوط فعال درگیری در خاورمیانه، در امتداد حوضۀ دجله و فرات است که مابین سه کشور ترکیه، عراق و سوریه است. این دو رود، به‌علاوه نیل، سه رود بزرگ خاورمیانه هستند. منطقۀ مابین دجله و فرات که بین‌النهرین اطلاق می‌شود، خاستگاهکهن‌ترین تمدن‌های بشری است. فراتاز پیوند دو شعبه رود قره‌سو و مرادچای که از کوهستان‌های آناتولی در شرق ترکیه سرچشمه می‌گیرند، به‌‌سوی کشورهای سوریه، عراق و خلیج فارس روان است. دجله از دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه توروس در شرق ترکیه سرچشمه می‌گیرد و پس از ورود به کشور عراق از میان شهرهای بزرگی همچون بغداد و موصل عبور می‌کند و به فرات می‌پیوندد و پیوند این دو با کارون اروندرود را تشکیل می‌دهد که به خلیج فارس سرازیر می‌شود.
دجله و فرات نقشی بی‌بدیل برای حیات مناطق شرقی ترکیه، سوریه و عراق دارند؛ چراکه این مناطق در زمرۀ خشک‌ترین مناطق جهان هستند. آنچه در این خصوص حائز اهمیت است، برداشت بی‌رویۀ آب و احداث سد در مناطق بالادست، یعنی در ترکیه، و از سوی دیگر، تهدیدهای ناشی از خشک‌سالی است. این موضوع این پرسش مهم را به ذهن متبادر می‌کند که در ده سال آینده، چه سرانجامی را می‌توان برای حوضۀ دجله و فرات متصور بود؟
