نقش عمان در جهان اسلام | گفتگو با حسین نوش آبادی / سفیر پیشین ایران در عمان

عمان کشوری در همسایگی جنوبی ایران و عضو شورای همکاری خلیج فارس است. این کشور در یک سال گذشته توجه ویژه ای به میانجی گری در  چالش های منطقه ای داشته است. در اين راستا براي واكاوي بيشتر سياست خارجي اين پادشاهي در شوراي همكاري خليج فارس به گفتگويي با كارشناس و سفير پيشين ايران در اين كشور پرداخته ايم:

نوش آبادی اصولا عمان چه نگاهی به کشورهای جهان اسلام داشته است؟

عمان به عنوان یک کشور اسلامی، در خاورمیانه و در غرب آسیا همیشه سعی کرده است، تا روابط خود را با کشورهای همسایه و کشورهای جهان اسلام توسعه دهد و براساس همان نگاه تنش زدایی که دارد سعی کرده است، کشور اسلامی را با فعالیت های اقتصادی و تجاری مورد  بهره برداری قرار دهد. به طوری که تمام کشورهای اسلامی در این کشور اپراتور فعال دارند. من در مدتی که در عمان بودم، شاهد ارتباط تنگاتنگ و نزدیک این کشور، با کشوراسلامی و نمایندگی های مستقر در آن کشورها بودم. بسیاری از اصالت های  دینی و مذهبی نسبت به خیلی از کشورها، ارزشهای ذاتی و باورهای مذهبی و توجه به  آموزه های اسلامی در این کشور دیده می شود و به شعارها و اصالت های دینی و اسلامی باورمند است. لذا رابطه آنها یک رابطه دوستانه و محبت آمیزی  با کشورهای اسلامی است. یعنی کم تری کشوری در جهان اسلام پیدا می شود، که رابطه ی حسنه ای با عمان نداشته باشد. چون احساس می کنم که این کشور، کشوری صادق باثباتی است. حقیقتا در میان کشورهای اسلامی از یک ثبات وآرامش و امنیت خاصی برخوردار است و همین امنیت و ثبات باعث شده است، که میزان سرمایه گذاری خارجی و گردشگر خارجی افزایش پیدا کند. همین امر باعث شده است، تا در حوزه خلیج فارس به عنوان کشورهدف برای گردشگران و سرمایه گذاری است، کشورهای حوزه های خلیج فارس کشور هدف، برای گردشگران و سرمایه گذاری است و این درراستای تعامل با کشورهای اسلامی و کشورهای جهان است.

اصولا رویکردهای فرهنگی ایدئولوژیکی و مذهبی دولت عمان از آغاز استقلال چگونه بوده است؟

عمان یک کشور اسلامی است و به هرحال رهبران کشور و مسئولان آن انسانهایی مذهبی هستند. اما تعصبات مذهبی در کشورشان خیلی زیاد نیست. یعنی سعی کرده اند، با سایر ادیان و سایر مذاهب هم ارتباط خوبی داشته باشند. کشورشان از یک آزادی نسبی، نسبت به نوع عقاید و باورهای دینی و مذهبی دیگران برخوردار است. سعی کرده اند، که فضا را برای آزادی مذاهب در کشورشان فراهم   کنند. با حفظ اصالت ها و شعارهایی که دارند. در حوزه فرهنگی هم، با اکثر کشورها تعامل فرهنگی خوبی دارند و سعی کرده اند یک تعامل وتبادل فرهنگی خوبی را برقرار کنند. مراکز فرهنگی کشورهای مختلف در عمان مستقر است و عمانیها خود رابطه ای خیلی خوب، با کشورهای دیگر در بخش فرهنگی دارند. رایزن های فرهنگی و گروه های فرهنگی موفقی دارند. به مناسبت های مختلف هفته فرهنگ را درکشورهای اسلامی و کشورهای غیر اسلامی برگزار می کنند. خود را معرفی می کنند. قابلیت ها و شخصیت های فرهنگیشان را به خیلی از کشورها معرفی کرده اند. متقابلا آن کشورها هم زمینه خوبی را درعمان دیده اند و آنها در موقعیت های مناسب فرهنگهایشان را معرفی کنند. جشنواره های فرهنگی کشورهای مختلف در عمان فعال بوده است. قابلیت ها و شخصیت های فرهنگی خود را معرفی کرده اند.جشنواره ها و نمایشگاههای بزرگ فرهنگی کشورهای مختلف در کشور عمان فعال بوده است، وعمانیها رابطه خوب فرهنگی از جمله تبادل هیئت های فرهنگی هنری رسانه ای، مذهبی برگزاری نشست های علمی، برگزاری همایش ها و گردهمایی ها و سمینارهای علمی، پیرامون مسائل اسلامی ادیان دارند. عمانی ها خیلی فعال هستند و دوست دارند، فضا را در حوزه فرهنگی باز نگه دارند و خیلی انسداد فرهنگی در کشورشان نه به لحاظ فرهنگی و نه به لحاظ مذهبی وجود ندارد. عمان کشوری است که در آن از بسیاری از ملت ها و فرهنگ های مختلف حضور دارند، به خصوص کشورهای شرق آسیا از جمله  فیلیپین،هند، پاکستان، چین، سنگاپورو  مالزی. بسیاری ها در آنجا سکونت دارند  و با این حال در آنجا نسبت به  تنوع مذهبی و دینی سخت گیری وجود ندارد و این گویای نوع تعامل و تساهلی است که عمانیها درحوزه ی فرهنگ دارند.

در دهه های گذشته، در جهان اسلام عمان چه نقش عمده ای را بازی کرده است؟

عمانیها در بحران های منطقه ای سعی کرده اند نقش میانجی و حلال را بازی کنند. عمانیها نقش خوبی را در تعامل بین کشورهای مختلف ایفا می کنند و رفع تنش ها و بحران های منطقه ای چون یک نقش تخصصی خلیج فارس و تنگه هرمز ودریای عمان دارند. می فهمند که امنیت منطقه حائز اهمیت است. به عنوان کشوری که بخشی از مدیریت تنگه هرمز را با مشارکت ما ایرانیها بر عهده دارند، می دانند که هر نوع ناامنی در منطقه می تواند برامنیت  جهانی تاثیر بگذارد. لذا خیلی با تدبیر با عقلانیت کارها را دنبال می کنند و سعی می کنند، به ثبات و آرامش در منطقه  کمک کنند. در این بین در نهادها و مجامع سیاسی همیشه مواضع خوبی داشتند و از افراط و تفریط  دور بودند. در بحث ارتباط ما با غرب و مذاکرات فعال برخورد کردند. چنانچه نشستی که در عمان برگزار شد. آنها علاقمند بودند،تا برای به نتیجه رسیدن مذاکرات کمک کنند.

آینده نقش عمان در جهان اسلام به چه عواملی وابسته است؟

اگر عمان همان نقش مثبتی که هم اکنون ایفا می کند، ادامه دهد و همین نقش میانجی و رفتارهای میانه ای که دارد اتخاذ کند، در حل و فصل مسائل جایگاه خوبی را پیدامی کند.  هم اکنون عمان به عنوان کشوری با ثبات و بدون تنش و بدون حاشیه نقش آفرینی می کند. بطوری که الان کشورهایی طرف مذاکره کننده 5+1 به عمان می آیند و حاضرند آنجا را محل مذاکره قرار دهند و این نشان دهنده ثبات و امنیت این کشور است. عمانیها نقش فرا منطقه ای به خود می گیرند . جایگاه ویژه ای را هم در جهان اسلام و همین طوردرحوزه های مختلف جهان اسلامی دارند. این همان موفقیت اینهاست که اگر تداوم پیدا کند اثر بخشی آن مضاعف می شود و خیلی ها به این کشور اعتماد دارند. خیلی ها باور کردند، که عمان یک کشور بی حاشیه است. کشوری که دنبال منافع خود نیست. بلکه به منافع منطقه ای و منافع جهانی فکر می کند و باعث شده است، که وضع کشور را ارتقا پیدا کند. در حوزه های تجاری و اقتصادی هم پیشرفت کرده اند و هم اکنون وضعیت خوبی را دارند. رشد اقتصادی آنها نسبت به سایر کشورهای عربی علی الخصوص خلیج فارس افزایش پیدا کرده است و رو به تصاعد است. این نتیجه همان تعاملات و روابط خوبی است که با کشورها پیدا کرده اند  و می توانیم بگوییم این نقش متقابل یعنی تاثیر عمان بر کشورهای اسلامی و در واقع تعامل کشورهای اسلامی با عمان است. آنها وقتی ببینند که کشوری نقش خوبی را ایفا می کند، دلسوزانه وارد عرصه ها می شود؛ آنها از این نقش استقبال می کنند. ما ایرانیها سعی می کنیم ازعمانی ها مشورت بگیریم و به آنها اعتماد کردیم . آنها توانسته اند اعتماد متقابل را بوجود آورند، تا بتوانند گام های بلندتری بردارند.