مبحث آینده پژوهشی و تمدن سازی در یک مسیر است | دکتر غلامرضا گودرزی / مدیرگروه دانشکده مدیریت امام صادق

دکتر گودرزی اظهار داشت که پس از طرح مسئله تمدن سازی از سوی رهبر انقلاب، نگاه ما بدین گونه بوده که مسئله آینده پژوهی و تمدن سازی با یکدیگر گره خورده است.

دکتر غلامرضا گودرزی مدیرگروه دانشکده مدیریت امام صادق درنشست «تجربه آینده پژوهی» اظهار داشت: آینده پژوهی نه در ایران بلکه در جهان علم نوپایی است. و درخارج از ایران هم دوران آزمون و خطای خود را می گذراند. نویسندگان متعددی در مسئله آینده پژوهی تحقیق نموده وحتی گاهی مقاله وکتاب می نویسند با این عنوان که آینده پژوهی چه است؟ و هنوز خودمان در حدود و ثغور آن اتفاق نظر نداریم.

وی بیان داشت: انسان از زمانی که متولد شد نگاه به آینده داشته واینکه آینده چه می شود؟ منتهی این نگاه به آینده پاسخش عامیانه بود و از سحر و جادو استفاده می شد. درواقع آینده به تعبیری قلمرو خداوند است. اگربخواهیم  به تقسیمی از آینده پژوهی بپردازیم درمقطعی با حوزه علم پیش بینی آشنا می شویم یعنی کاملا یک مبحث کلی ومطالعاتی که درواقع در حد اعلا در اقتصاد سنجی آن را داریم. نوع نگاه مدل های اقتصاد سنجی رو به آینده است. در مقطع بعدی به آینده پژوهی علم وفناوری می رسیم که درحال حاضرعمده کارهای ما درکشور در رابطه با همین مسئله است که باید نقش مدیریت کاربردی را هم مد نظر قرار دهیم.

دکترگودرزی درپاسخ به سوالی بر این مبنا که آیا درآینده پژوهی که خودغربی ها هم اظهارمیکنند یک علم ارزش مداراست، می توان متون دینی را کنار گذاشت؟ اظهارداشت اندیشمندان مسلمان یا مذهبی وارد این حوزه شده اند و نگاهی به آینده داشته اند و در این زمینه بهترین مثال امام خمینی وهمچنین آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب هستند که درباره بیداری اسلامی آینده پژوهشی داشته اند و بیان داشتند که بزودی این اعتراض ها در اروپا هم شنیده خواهد شد که این اتفاق رخ داد. فارغ از آن رویدادهایی را در کشور داریم که افراد متخصص در رابطه با آنها به آینده نگری می پردازند. به طور نمونه در سند چشم انداز وارد مباحثی شدیم  که من اسم آن را آینده نگری الهی می نامم.

استاد دانشگاه امام صادق اظهارداشت: تاریخچه را اینگونه می بینیم که بااقتصاد سنجی و پیش بینی شروع شده و در جایی مدیریت راهبردی به آن اضافه گردیده و بعد در حوزه علم و فناوری آمده وامروز با یک حوزه ای از آینده پژوهی مواجهیم که به نحوی مباحث ارزشی در آینده پژوهی را اضافه می کند. درسال81 پروژهایی تحت عنوان مبانی آینده نگری در مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام دادیم که متوجه شدیم می توان از نظر ادیان هم به آینده نگاه کرد.

وی با اشاره به این مسئله گفت که اکنون در دانشگاه قزوین تقریبا پنج نفر ازدانشجویان دکتری در ارتباط با این موضوع در حال دفاعیات خود بوده ویا آن را انجام داده اند. گودرزی بیان داشت که امروزه در کشور انجمن آینده نگری نیز داریم اما به دلیل تفاوتی که در گفتمان ها وجود دارد این موسسه فعال نیست. بعد ازبحث تمدن سازی که رهبر انقلاب  مطرح کردند نگاه ما این گونه بود که آینده پژوهی وتمدن سازی باهم گره خورده اند.

گودرزی افزود: در مورد تولیدات علمی در کشور یکی از نقاط ضعف آینده پژوهی این بود که ما خروجی های تمدن را نتوانستیم منتشرکنیم. نگرانی ما این است مسئله آینده پژوهی هم مثل حوزه برنامه ریزی راهبردی دچار آسیب شود.

وی در ادامه بیان داشت: آینده پژوهی به رشد کشور کمک می کند. دین می تواند یک نگاه فعال و یک تصویر روشن از آینده را به ما دهد و ما هم می توانیم با همین تکنیک ها آینده پژوهی را  از منابع دینی استخراج کنیم. دربحث ارتباط بین آینده پژوهی و مهدویت هم  اختلاف نظراتی وجود دارد بدین گونه که بعضی ها معتقدند در این دو موضوع اتفاق نظری نیست و برخی معتقدند فرایند پژوهشی اسلامی یعنی مهدویت. به نظر من آینده پژوهی با مهدویت در ارتباط است ولی این گونه نیست که این دو مسئله کاملا مشابه باشند یا از هم مجزا باشند.