بارزانی مهره ای از یک قمار اسرائیلی
حسن باویر
دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی
این روزها همه پرسی کردستان عراق در صدر خبرهای روز دنیا خودنمایی میکند و فضای بین المللی را تحت تاثیر خود قرار داده است.
رفتار شتابزده رهبران اقلیم کردستان عراق وعدم شناخت و نداشتن درک صحیحی از وضعیت منطقه و بین المل بویژه در حوزه جغرافیای سیاسیِ اقلیم کردستان، باعث شده است تا سرنوشت بارزانی و اکراد منطقه در معامله با رژیم صهیونیستی، شکل یک قمار خطرناک را به خود بگیرد.
لازم است در ابتدا به برخی ویژگی هاي مهم ژئوپولتیکی کردستان عراق اشاره کرد:
1-کردستان عراق بین چهار کشور ترکیه، ایران، عراق و سوریه واقع شده و به غیر از عراق در بقیه کشورها با نواحی کردنشین همسایه است.
2-کردستان عراق از لحاظ منابع نفت، یکی از غنی ترین مناطق خاورمیانه و جهان است.
3-کردستان عراق محصور در خشکی است و به دریاي آزاد راه ندارد.
4-کردستان عراق با رشته کوههایی از نواحی کردنشین اطراف و تا حدودي از اعراب عراق مجزا می شود.
5-کردستان عراق محل عبور رود دجله و همه رودهاي تغذیه کننده آن به درون عراق است.
6-کردستان عراق به دو ناحیه «سوران» و «بادینان» با خصوصیات و گرایشات سیاسی متفاوت تحت حکومت دو حزب رقیب PUK و KDP تقسیم می شود.”
با وجود این ویژگی های ژئوپلیتیکی مهم اما كردستان عراق به دليل شرايط ژئواستراتژیک، جغرافیای آسیب پذیری دارد و با کشور های پیرامون آن که اغلب دارای قومیت های کرد می باشند همواره رابطه ای کج دار و مریز داشته است. لذا به همین خاطر رهبران اقلیم کردستان بنا بر خطایی استراتژیک و خطرناک سعی کرده اند تا با کارت سایر کشور ها بازی کرده و پای رژیم اسرائیل را به معادلات پیچیده شمال عراق باز نمایند.
با رجوع به گذشته و تحولات سال 2003 میلادی عراق و شطرنج سیاسی این کشور، کردها به خاطر ویژگی های مهم ژئوپلیتیکی و استراتژیکی در عراق، مورد توجه دستگاه سیاست گذاری آمریکا قرار گرفتند.
با شکست نیروهای مورد حمایت آمریکا در انتخابات۲۰۰۴ و پیروزی و قدرت گرفتن نیروهای مخالف آمریکا (شیعیان) در عراق و گرفتاری در باتلاق این کشور، آمریکا برای حفظ جاپای خود به تکاپو افتاد که در این میان مساله کردها با توجه به وزن ژئوپلیتیکی و همسویی با منافع و اهداف آمریکا در عراق مورد توجه این کشور قرار گرفت لذا کردها از یک متحد در حاشیه ، به یک متحد استراتژیک و حاضر در صحنه، در این کشور برای آمریکا تبدیل شدند.(1)
اما در موضوع ارتباط کردهای عراق با رژیم اسرائیل قابل یادآوریست که ارتباط اقلیم کردستان با این رژیم به دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ و جنگهای جدایی طلبانه کردها با دولت عراق برمی گردد، زمانی که اسرائیل درصدد آن بود که با تقویت کردها، دولت مرکزی عراق را تضعیف کند که این ارتباط در سال۱۹۶۸ به سفر ملا مصطفی بارزانی به اسرائیل انجامید.
یکی از مهمترین عوامل حمایت اسرائیل از استقلال کردستان عراق و تشکیل یک کشور مستقل کرد، ضمن قطع زنجیره ارتباط شیعیان از پاکستان تا لبنان، ایجاد اهرم بازدارنده در مقابل جهوری اسلامی ایران است چرا که اسرائیل همواره در صدد بوده است که با حمایت از گروه های شبه نظامی کرد، اهرم فشاری در منطقه و بویژه هم مرز با ایران ایجاد نماید (2).
لذا غرب و بویژه اسرائیل نگران هستند که در پسا داعش، ظرفیت نیروی انسانی کارآزموده و جنگ دیده پاکستانی، افغانی، عراقی، سوری، لبنانی و ایرانی موجود در سوریه و عراق برای آزادی بلندی‌های جولان به کار گرفته شود. لذا طراحی آنان این است که این نیروی عظیم را که سیدحسن نصرالله نیز بر آن تأکید کرد و گفت جنگ آینده فقط جنگ حزب‌الله و اسرائیل نیست که جنگ عراقی‌ها، ایرانی‌ها، افغانی‌ها و … نیز هست ـ در یک بحران دیگر سرگرم نمایند. لذا تولید یک جنگ داخلی دیگر در عراق می‌تواند زمینه تخلیه انرژی دهها تیپ مسلح و با انگیزه مردمی را در سرزمین دیگری غیر از جولان اشغالی فراهم نماید. تقابل با داعش باعث هم‌افزایی و تولید ظرفیت عظیم انسانی ـ جهادی برای منطقه شد. صهیونیست‌ها به شدت نگران این نیروی ورزیده پس از نابودی داعش‌اند. ممکن است کرکوک میدان شروع مبارزه‌ای باشد که صهیونیست‌ها به دنبال آن هستند. طبق اطلاعات موثق امریکایی‌ها طرحی را برای بی‌ثبات‌سازی خاورمیانه تا 2035 آماده کرده‌اند که ظهور داعش و تجزیه پساداعش و … حلقه‌های استمرار این بی‌ثبات‌سازی‌اند (3).
لذا از آنجا که همکاری و هماهنگی کشورهای منطقه در پایین کشیدن فتیله فتنه صهیونیستی داعش در خاورمیانهٔ پر از تنش تهدیدی برای منافع آمریکا و رژیم اسرائیل به حساب می آید انتظار می رود که این کشورها با استفاده از فرصت پیش آمده درصدد ایجاد یک بازی جدید برآمده تا ذهن مردم منطقه و فضای بین المللی را متوجه آن سازند و لذا بارزانی بیشتر از آنکه به عنوان یک بازیگر در این عرصه مطرح شود، یک مهره در این فضای سیاسی است که نا آگاه از آینده خود، حرکت داده شده است.
منبع
1-سید جلال دهقانی و خزر حدیری،(1392)، تاثیر ژئپلیتیک کردستان عراق بر امنیت سیاست خارجی آمریکا،فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی،ش16،صص1-28
2-صادق زیباکلام و محمدرضا عبداله پور،(1390)، ژئوپلتيك شكننده كردستان عراق، عاملي همگرا در نزديكي كردهاي عراق به اسرائيل،فصلنامه سياست- مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي،ش 4،صص59-75
3-عبدالله گنجی، خبرگزاری فارس(1396)خدمت ذی قیمت داعش به بارزانی
** مسئولیت صحت و سقم مطالب موجود در یادداشت ها، مقالات و مصاحبه های منتشر شده در سایت به عهده نویسنده بوده و انتشار آنها الزاما به معنی تایید مطلب یا بیانگر دیدگاه های موسسه نمی باشد.
