شواهد پراکنده حاکی از این است که در واقع برخی تندروهاي داخلي افغانستاني و از جمله طالبان با داعش در ارتباط هستند. در اين راستا با توجه به تحولات اخیر داعش برای گسترش یارگیری داعش در افغانستان گفتگوی زیر با عاشق حسین طوری برای بررسی امکان و حضور گسترده تر داعش در افغانستان است.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: در چند ماه گذشته چه شرایط و بسترهایی برای حضور داعش در افغانستان مهیا بوده است ؟
گروه هایی مثل القاعده، داعش، طالب و النصره ، به منظور برنامه های خاصی تشکیل می شود. زمانی القاعده در بوق و کرنا بود و این گروه خیلی تبلیغ می شد. چهارده پانزده سال از نام القاعده خوب استفاده شد. الان که این نام کهنه شده است ، می گویند ما القاعده را سرکوب کردیم و داعش را آورديم.وقتی ابوبکر بغدادی اعلام خلافت کرد. بر اساس این اعلام کل بلاد اسلامی را می خواست تحت خلافت خود در آورد. بخشی از آن را به نام خراسان بزرگ که شامل افغانستان ،پاکستان ، هندوستان و بنگلادش بود، تحت خلافت خود در آورده بود. این جزء بلاد خراسان است. بعد از آن در این دو سه ماه اخیر در رابطه با داعش تبلیغات زیادی راه انداخته شد، در حالی که در افغانستان حضور نداشت. تبلیغاتی به نام داعش انجام می شد. افرادی که چهره های خود را مخفی می کردند و پرچم های سیاه داشتند، به نام داعش معرفی می شدند. درحالی که آنها طالبان و برخی از افغان ها بودند. مثل عبدالرئوف خادم که چندی پیش در حمله هوایی بدون سرنشین کشته شد. ملا عبدالرئوف خادم که به عنوان مسئول داعش تعیین شده بود، از فرماندهان طالبان بود و در زمان طالبان یک وزارت داشت و زندان گوانتامو را گذرانده بود. بعد از آن هم گرایشات وهابی پیدا کرده بود. طالبان سعی داشت وی را کنار بگذارد، اما نمی توانست . دو سه ماه پیش درگیری بین طرفداران ملا عبدرالرئوف خادم و طالبان در شهرستان کجکی در ولایت هلمند صورت گرفت که تعدادی کشته شدند. بنابراین از کشورهای عربی کسی به عنوان داعش نیامده است. چنانچه چندی پیش حامد کرزی با شبکه خبری کانادا مصاحبه ای داشت، که ما در افغانستان داعشی نداریم. ما از لحاظ فرهنگی فرق می کنیم و مردم ما داعش را نمی پذیرند. ولی این بدین معنا نیست که داعش در اینجا پیدا نشود ایشان گفت که تلاش هایی از سوی سرویس های اینتلیجنت صورت می گیرد، نشان می دهد، که پرچم های سفید طالبان به پرچم های سیاه داعش تبدیل شود و افراد طالبان به افراد داعش بدل گردد.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: آیا تعداد نیروها، حجم ونوع افرادی که به داعش گرایش دارند، مشخص است؟
الان خیلی کم هستند و به آن شکل نرسیده اند و دارند کار می کنند. مثلا شخصی به نام ملا منصور داد الله که برادر ملا داد الله از افراد بسیار مهم طالبان بود که چند سال پیش امریکا وی را كشت. وی اختلافاتی با ملا عمر پیدا کرد و به پاکستان رفت. چندی پیش تبلیغاتی صورت گرفت که ملا منصور داد الله به پاکستان رفته تا برای داعش یارگیری کند و افرادی را در داخل طالبان برای داعش استعلام کند. حدود یازدهم فروردین بود ملا منصور دادلله با من تماس گرفت و گفت که می خواهم مصاحبه ای با شما داشته باشم. در طی مصاحبه تاکید کرد که من برای داعش کار نمی کنم و هنوز در بیعت ملا عمر هستم و ما تحت امارت ملا عمر به جنگ علیه اشغالگران ادامه می دهیم. وي راجع به ملا عبدالرئوف خادم اعتراف کرد که وی برای داعش کار می کرد. وی اظهار داشت که آی اس آی از من خواسته هایی داشت که بر خلاف منافع ملی افغانستان باشد و من قبول نکردم. بنابراین پاکستان را ترک کردم و به افغانستان آمدم. در اين بين به نظر می رسد که آن دسته از کشورهایی که بیست و یک سال پیش طالبان را تولید کرده اند، الان سعی می کنند طالبان را به داعش تبدیل کنند. چنانچه آمریکا سال گذشته پر واضح گفت که دیگر ما طالبان را به عنوان دشمن نمی شناسیم بلکه آنها جزء مخالفین هستند.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: در حال حاضرچند دسته نگاه بین بدنه طالبان نسبت به داعش وجود دارد؟
اگر بحث داعش جدی شود طالبان به چند دسته تقسیم می شوند. دسته ای معتدل مثل وکیل احمد متوکل و تعدادی دیگر. به پروسه صلح می پیوندند. عده ای که افراطی تر هستند به داعش می پیوندند که ممکن است تعدادشان بیشتر باشد. و تعدادی هم ممکن است اصلا نه به طرف دولت بروند و نه به طرف داعش. ممکن است، آنها در فرماندهی ملا عمر بایستند و با داعش درگیر شود. یعنی درگیری بین طالبان و داعش رخ دهد.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: حزب اسلامی حکمتیار و گروه حقانی چه نگاهی به داعش دارند؟
گروه حقانی گرایش هایی به داعش دارند، ولی آنها هنوز در بیعت ملاعمر هستند. ولی اگر در بین طالبان انشعابی ایجاد شود، احتمال این وجود دارد که شبکه حقانی به داعش بپیوندد. در مورد حکمتیار و حزب اسلامی، حکمتیار آدمی متغير است . حکمتیار برای جلوگیری از رفتن به انزوا گاف هایی می دهد. مثل همین حمایتی از اشرف غنی کرد و یا حمایتی که از حمله عربستان به یمن نمود. اما افراد مهم حزب اسلامی مثل کریم رحمان سعید، که خیلی شخصیت معتدل و فرهنگی دارند، شدیدا مخالف داعش بوده و معتقد است داعش دموکراسی را قبول ندارد. درحالی که حزب اسلامی به دموکراسی اعتقاد دارد و معتقد است که حکومت باید با رای مردم تشکیل شود. از طرفی، حکمتیار در یک برهه از داعش حمایت کرده بود. البته حکمتیار درحال انزوا است در حزب اسلامی هم خیلی مورد اهمیت و استقبال نیست. افراد دیگری در حزب اسلامی مخالف داعش هستند.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: در چه مناطقی در افغانستان ممکن است حضور داعش پررنگ شود؟
در استانهای غزنی، هلمند و زابل گفته می شود که هوادارانی دارد. همچنين ممکن است در جنوب و شهر خوست و مناطقی عمدتا پشتون نشین هوادارانی داشته باشد.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: چه عواملی می تواند حضور داعش درافغانستان را گسترش دهد؟
اگر طالبان با افغانستان به سوی پروسه ی صلح برود، چنانچه تبلیغات آن هم می شود. آن زمان ممکن است، طالبانی که می جنگند و قربانی داده به داعش پیوندند چون جای دیگری برای آنها وجود ندارد. کما این که در اینجا برای منطقه خراسان امیر هم تعیین کرده اند، به نام اورکزی جانسی که خان سیدی از منطقه قبايلی پاکستان است. وی زمانی از فرماندهان طالبان در آن منطقه بود که به عنوان امیر داعش در خراسان تعیین گردید.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: آینده حضور داعش در افغانستان چگونه است و در چه صورتی ممکن است افزایش پیدا کند؟
آینده داعش در افغانستان بستگی به حکومت دارد. حکومتی که می بینیم بسیار شکننده است. این حکومت تنها نامش وحدت ملی است. اما یک حکومت دو سره است. یعنی دو تن در آن تصمیم می گیرد. رئیس جمهور و رئیس اجرائی. وقتی حکومت تضعیف شود، کمک های خارجی کاهش پیدا کند و جایی برای دشمن باز می شود.آمریکا هم به دنبال همین است. آمریکاییها طالبان را دوست نامیدند و گفتند آنها دیگر تروریست نبوده و ما دیگر با آنها جنگ نداریم. بنابراین باید برای خود دشمن بتراشند که این دشمن داعش است. خانم کلینتون چند بار اعتراف کرده است که داعش را آمریکا ساخته است. آمریکاییها می خواهند داعش را بیاورند کمی خشن تر و خونین تر هستند و یا از مردم خود افغانستان داعش را تشکیل دهند. بنابراین بهانه ای برای حضور در افغانستان داشته باشند. زمانی هم که آقاي اشرف غنی به آمریکا سفر کرد از آمریکا خواست،تا نسبت به خروج نیروهای خودتجدید نظر کند. آمریکا هم موافقت کرد که تا سال 2016 از افغانستان خارج نشود تا نیروهای ارتش افغانستان روی پای خود بایستد. آنها در حقیقت از یک سو حکومت خیلی شکننده ای را تشکیل را داده اند وباهم اختلافات شدیدی دارد و از طرفی ارتش ملی افغانستان خیلی قوی نیست. بنابراین امريكا قصد دارد میدانی ایجاد کند تا افغانستان را به وزیرستان تبدیل کند.
