یاران اروپایی و غربی داعش | محمد ابراهیم نژاد / کارشناس مسائل اسلامی

یاران غربی داعش

حضور جوانان اروپایی در میان صفوف تکفیری ها بخصوص داعش و خطر بازگشت این جوانان به کشورهایشان و تهدید امنیت اروپا به یکی از مهمترین مباحث کنونی جوامع غربی تبدیل شده است. بر اساس گزارشی که گروه بین المللی صوفان در امریکا منتشر کرده است میانگین سنی این جوانان از 18 تا 28 سال می¬باشد و تعداد این افراد تقریبا به 3هزار نفر می رسد که بیشترین سهم را فرانسه با 900 نفر، و بعد از آن انگلیس و آلمان با 500 و 400 نفر می باشد.  یکی از ویژگی های اروپاییان حضور برخی نیروهای نظامی این کشورها در صفوف داعش است که با وجود سابقه مبارزه نظامی با گروه های افراطی در ارتش این کشورها در صفوف داعش قرار گرفته اند. جوانان اروپایی که به صفوف داعش پیوسته اند را می توان به دو گروه تقسیم کرد، جوانانی که جزو مهاجرین کشورهای اسلامی هستند و در حقیقت اصلیت آن ها عربی است و تنها در اروپا رشد یافته اند، دسته دوم جوانانی هستند که اصلیت اروپایی دارند و با وجود فرهنگ اروپایی به داعش پیوسته اند.

این درحالی است که در گذشته اینگونه حضور اروپاییان در میان گروه-های افراطی در جنگ افغانستان، بوسنی و چچن سابقه نداشته است. اما برای یافتن دلایل مهاجرت این افراد با وجود شرایط خوب زندگی و حتی در برخی افراد داشتن مدارک دانشگاهی باید به دهه 90میلادی بازگردیم. در دهه 90 بن لادن با افتتاح دفتری در انگلیس اقدام به ترویج افکار خود در میان جوانان مسلمان اروپایی کرد همچنین دفاتر متعدد اسلامی با گرایشات سلفی جهادی در لندن آغاز به فعالیت کردند که بیشترین فعالیت آنها در کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه بود بطوری که شبکه زرقاوی که ریشه اصلی داعش محسوب می شود قبل از حمله آمریکا به عراق توانسته بود بسیاری از جوانان مسلمان آلمانی را از طریق شخصی به نام ابوعطا جذب گروه خود کند. همچنین ارتباط زرقاوی در آن دوران با ابوقتاده فلسطینی در انگلیس نیز یکی از مهمترین عوامل ایجاد رابطه میان جوانان مسلمان اروپایی با افکار تکفیری های داعش می باشد.  اما عدم آشنایی کامل این جوانان با اسلام صحیح و تلاش کشورهای غربی برای معرفی اسلام تکفیری به عنوان اسلام حقیقی این موقعیت را برای مبلغان سلفی جهادی در اروپا فراهم کرد تا براحتی بتوانند افکار خود را در میان جوانان اروپایی ترویج دهند بطوری که بر اساس گزارش مرکز مطالعات کویلیام که در زمینه مبارزه با تروریست فعالیت می کند و مقر آن انگلیس می باشد و رئیس آن ماجد نواز از رهبران سابق حزب التحریر است، بیشتر سایت های  گروه های تکفیری از انگلیس تغذیه می شوند .

یکی دیگر از دلایلی که جوانان اروپایی را جذب داعش می-کند احساس پوچی نسبت فرهنگ مدرنتیته اروپایی و مظاهر فراوان دنیوی و فقدان معنویت در کشورهای اروپایی است و این عامل یکی از اساسی ترین عوامل این جوانان به گروه هایی مثل داعش است اما چرا داعش؟ چرا این جوانان جذب گروه های معتدل اسلامی نمی شوند؟ دلیل این امر را باید در نحوه تبلیغات داعش و خلافتی که داعش آن را به عنوان اسلام حقیقی معرفی می کند جستجو کرد، دلیل این امر را باید در جهادی جستجو کرد که داعش آن را به جوانان اروپایی معرفی می کند و این جوانان ماجراجو را بخاطر آن بسوی سوریه و عراق مهاجرات می کنند. یکی از شیوه های جذب داعش برای جذب جوانان اروپایی پیام های ویدیویی است که نیروهای اروپایی داعش هریک به زبان خود (آلمانی، انگلیسی، فرانسوی و…) خطاب به مسلمانان اروپا از طریق شبکه های اجتماعی ارسال می کنند. داعش همچنین با ساخت کلیپهایی از نحوه برپایی شریعت در شرهای تحت تصرف داعش و زندگی روزمره مبارزان خود که آن ها را غرق در نعمت الهی، معنویت و نشاط توصیف می¬کند که با ملحق شدن به داعش و شرکت در جهاد زندگی تازه ای را بدست آورده اند و به خدا نزدیکتر شده اند.

اما نحوه استفاده داعش از جوانان اروپایی به چه شکلی است؟ این نیروها چه جایگاهی را در تشکیلات داعش دارند؟ برای پاسخ به این سوال باید ساختار تشکیلاتی داعش را بهتر بشناسم. ساختار تشکیلاتی داعش از زمان زرقاوی بنا شده و در زمان ابوعمربغدادی به شکل یک دولت درآمده است. نیروهای اروپایی از ابتدا جایگاه ویژه ای در میان تشکیلات زرقاوی نداشت بطوری که پایگاه نظامی زرقاوی در افغانستان به جندالشام معروف بود  و یکی از اختلافات میان گروهک وی با سازمان القاعده در همین موضوع بود چراکه زرقاوی اعتقاد داشت هسته اولیه گروه باید از کشورهای محدوده شامات باشند. بعد از زرقاوی و با روی کار آمدن ابوعمر و بعد از آن ابوبکرالبغدادی بیشتر فرماندهان این گروه را عراقی¬ها و سوری ها برعهده داشته و دارند و از نیروهای اروپایی تنها به عنوان سربازان عادی استفاده می شود. شاید دلیل این امر را در این مسئله بتوان یافت که داعشی ها همچون سایر اعراب به دلیل اینکه زبان اسلام عربی است خود را مقدم بر سایر ملل می دانند و فهم خود را از اسلام برتر می دانند و سایر ملل و اقوام را تابع و پیرو خود به حساب می آورند یکی دیگر از دلایلی که اروپاییان جایگاه ویژه ای در داعش ندارند تاکید داعش بر قریشی بودن خلیفه و به تبع گزینش افرادی که به خلیفه از نظر فکری و فرهنگی نزدیکتر باشند به عنوان معاونان و فرماندهان است. همچنین داعش برخلاف سایر گروه های تکفیری برای گسترش سرزمین های خود بیش از دیگر گروه ها به روابط قومی و قبیلگی توجه دارد. اما شناخت کم نیروهای اروپایی داعش از اسلام و همچنین عدم انسجام و ارتباط عمیق و نبود تشکیلات واحد در میان نیروهای اروپایی نیز در عدم جایگاه ویژه این نیروها در تشکیلات داعش بی تاثیر نمی باشد چراکه بیشتر نیروهای اروپایی از طریق شبکه های اجتماعی و یا روابط دوستانه جذب داعش شده اند و شاید اگر تشکیلات مستقلی در میان نیروهای اروپایی وجود داشت و همه این نیروها با هدایت فرد یا گروه خاصی جذب داعش می شدند شرایط به گونه ای دیگر بود.

اما با توجه به مطالب ذکر شده می توان اینگونه نتیجه گرفت که عدم شناخت دقیق جوانان اروپایی از اسلام صحیح و تلقی آن ها از داعش به عنوان اسلام حقیقی که نقش کشورهای اروپایی در این امر کاملا آشکار است موجب شده تا این افراد گرایش های تکفیری پیدا کنند و بازگشت این جوانان که تمامی کشورهای اروپایی را دشمن خود می دانند و مبارزه با حاکمان آن را از مهمترین واجبات می دانند به یکی ازمهمترین دغدغه های کشورهای اروپایی تبدیل شده است، دغدغه ای که خود این کشورها با حمایت های مالی و سیاسی خود نقش اصلی را در بوجود آوردن این مسئله داشته اند.