‘پگیدا’ که برگرفته از عبارت اروپاییان مخالف اسلامی شدن غرب است، حدود چند ماه قبل در شهر درسدن آلمان سر برآورد و به بهانه مخالفت با اقدامات تروریستی داعش ، روزهایی را برای برگزاری راهپیمایی اعتراضی و تجمع خیابانی در آلمان انتخاب کرد. این گروه تلاش می کند دولت آلمان را برای تغییر در سیاست پذیرش مهاجران و بستن درهای کشور به روی خارجی ها بویژه مسلمانان تحت فشار بگذارد.در همین راستا گفتگویی با دکتر عباش لقمانی داشته ایم:
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: بسترها و زمینه های اقدامات گروه نوظهور ‘پگیدا’ را به عنوان مروج خشونت و افراط گرایی در آلمان چیست؟
اگر به فضای احزاب آلمان نگاه کنیم دو حزب سوسیال‌دموکرات و دموکرات مسیحی و حزب سومی که خواهرخوانده حزب دموکرات مسیحی است، ائتلافی تشکیل داده‌اند و دولت آلمان را به وجود آورده‌اند. این احزاب در حقیقت ائتلاف آلمان را تشکیل دادند. حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی احزابی هستند که در حقیقت احزاب میانه‌رو متمایل به راست هستند. حزب سوسیال‌دموکرات حزب میانه‌رو متمایل به چپ است که تا حدودی مواضع این حزب‌ها به هم نزدیک شده است. دولت ائتلافی به‌غیراز حزب سوسیال مسیحی ایالت بایرن که مواضع قبلی خود را حفظ کرده است. در چنین فضایی حزب دیگری هم به اسم یعنی حزب دموکرات‌های آزاد در انتخابات اخیر نتوانست وارد پارلمان شوند. در مجلس آلمان در حال حاضر اکثریت مطلق در اختیار احزاب حاکم است و احزاب به‌اصطلاح گروه مخالف تقریبا نمی‌توانند هیچ کاری را انجام دهند. در میان احزاب گروه مخالف حزب سبزهای هم هست که رأی بالای پنج درصد دارد. در حقیقت حزب سبزها و حزب چپ که باقیمانده حزب کمونیست‌های آلمان شرقی بودند. تنها گروه مخالف مجلس آلمان هستند که در حقیقت هیچ کاری را در مقابل دولت نمی‌توانند انجام دهند. در چنین فضایی مسلما عده‌ای هستند که افکار دیگری دارند. با احزاب حاکم در تضاد است. در اروپا و به‌خصوص در آلمان در چند سال اخیر یک جریان دست راستی پیداشده که ادعا می¬کند که تعداد خارجی‌هایی که در آلمان یا در اروپا به‌خصوص مسلمانان از حد معمولی فراتر رفته است. موضوع دیگر این است که با وضعیت اکنون اتحادیه اروپا و با مشکلاتی که در حال حاضر با آن روبه-روست با ماندن آلمان در اتحادیه اروپا زیاد موافق نیستند . استدلال آنها هم این است که آلمان موتور محرکه اتحادیه اروپاست؛ یعنی آلمان هزینه اتحادیه اروپا را پرداخت می‌کند. این دو گروه در حقیقت گروه‌هایی هستند که خارج از مجلس هستند و با سیاست‌های دولت آلمان زیاد همخوانی ندارند. در این بین با افزایش بیکاری و مسائل جانبی دیگر و با افزایش خارجی‌ها گروهی پیدا شد که ابتدا اصلا کسی آنها را جدی نگرفت، اما به مرورزمان که آنها زیاد شدند و تظاهراتی را در آلمان شرقی تشکیل دادند . در آلمان شرقی مسئله خارجی‌ها مسئله حادی است. به این صورت که در زمان کمونیستی در آلمان شرقی تعداد خارجی‌هایی که در آلمان شرقی بودند کم نبودند این‌ها کسانی بودند که از دولت شرقی به آلمان شرقی آورده شده بودند و به‌اصطلاح خودشان از کشورهای برادران کمونیستی و افرادی از کوبا، موزامبیک، ویتنام و تمام کشورهایی که جزء کشورهای کمونیستی بودند یا کارهای دیگری به آنها محول می‌شد، ولی دولت آلمان شرقی به‌شدت از آنها حمایت می‌کرد. در این وضع حکومتی آلمان شرقی و به دلیل این‌که دولت مرکزی تام‌الاختیار بود مردم آلمان شرقی علاقه‌ای به بودن این گروه‌ها در کشور خود نداشتند در حقیقت ملت مجبور بودند این‌ها را تحمل کنند.
بعد از فروپاشی آلمان شرقی و یکی شدن آلمان در آلمان شرقی این توهم پیدا شد که همین برداشت هم در آلمان غربی هست. درصورتی‌که چنین چیزی نبود. در آلمان غربی مسئله خارجی‌ها به‌خصوص ترک‌ها را به بحث گذاشتند؛ و در موردش صحبت کردند و بعدا از اینان به‌عنوان خارجیان هم‌وطن یاد می‌کردند. این مسئله باعث شد که تضادی بین دیدگاه‌های آلمان شرقی و آلمان غربی در مورد خارجی‌ها به وجود بیاید. چنانچه مسئله حمله به خانه مهاجران و حمله به خارجیان از روزی در آلمان شدت گرفت که دو آلمان متحد شدند . بزرگ‌ترین تظاهرات وطن‌پرستان اروپایی در شهر درسدن انجام شد. در شهر درسدن تعداد خارجی‌ها نسبت به‌کل آلمان خیلی کم است و تعداد مسلمانان در شهر دلستن هستند تنها 0.2 درصد است یعنی اصلا به‌حساب نمی‌آید. در حقیقت یک جریان خارج از پارلمان در آلمان تشکیل‌شده به دلیل این‌که هیچ فکر ایدئولوژیکی ندارد و هیچ مقصدی ندارد فکر می‌کند از ناراحتی مردم و از وضع اقتصادی به علت وجود خارجی‌ها در حال بهره‌برداری است. نکته دیگری در مورد احزاب در اینجا باید گفت که یکی از دلایلی که این احزاب در اینجا به وجود آمدند نبود یک گروه مخالف خیلی قوی است.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: اهداف و برنامه‌های پگیدا در شرایط کنونی با توجه به وضعیت کنونی مسلمانان چیست؟
اهداف آنها این است که بگویند مخالف وجود این‌همه خارجی در آلمان هستند به‌خصوص مسلمان‌ها و دوم این‌که می‌گویند ما باید وضع خود را با اتحادیه اروپا مشخص‌تر کنیم. حتی تا حدودی این ادعا را هم دارند که باید از اتحادیه آلمان بیرون بیاییم. اخیرا هفته گذشته یعنی حدود پنج روز پیش سعی کردند تظاهرات مشابه را هم در وین اتریش انجام دهند اما مخالفت با آنها زیاد شد و این تظاهرات اصلا انجام نشد.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: تأثیر پگیدا در نوع کنش دولت آلمان در قبال مسلمانان و جمعیت اقلیت مسلمان چیست؟
ببینید دولت آلمان به‌شدت در حال سرمایه‌گذاری بر این موضوع است که مسلمانان هم بخشی از آلمان هستند. به‌شدت در حال حمایت از گروه‌هایی است که در آلمان در حال فعالیت و در حال آگاهی دادن به مردم است که خارجی‌ها بخشی از آلمان هستند و حتی آمار و ارقام اقتصادی را ارائه کرده که خارجی‌ها در مقابل هزینه‌ای که برای دولت آلمان دارند، به دولت آلمان هزینه پرداخت میکنند. همچنین اشاره کرده است که خارجی‌هایی که به آلمان می‌آیند باعث رونق اقتصادی آلمان می‌شوند و به‌اصطلاح می‌گویند که دولت آلمان در حال زنده شدن و به‌روز شدن مجدد است. این چیزی است که دولت و رسانه‌ها به‌شدت در حال حمایت از آن هستند و دولت و رسانه‌ها از اقلیت‌های خارجی و کسانی که مخالف این جریان دست راستی هستند باید حمایت کنند. دولت آلمان و به‌خصوص رسانه‌های آلمان به‌شدت با این موضوع درگیر شدند و به‌شدت در حال افشاگری آن هستند. تظاهراتی که اخیرا پگیدا انجام می‌دهد تظاهراتی که ضد آن در حال انجام است معمولا چندین برابر آن است.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: چه ارتباطی بین پگیدا و اسلام هراسی و اسلام‌ستیزی در آلمان وجود دارد؟
موضوع اسلام هراسی فقط در مورد آلمان نیست. موضوع اسلام هراسی در تمام اروپا و حتی در کشورهای غربی وجود دارد. این در حقیقت یک بهانه است. با اعمالی که داعش انجام داد و با اعمال افراطی‌ای گروه‌های داعشی اسلام هراسی را تا حدودی در بین مردم عادی اروپا دامن زد. این اسلام هراسی در حقیقت بیشتر به دلیل مسائلی این گروه‌های افراطی است. در سال‌ها و ماه‌های اخیر به‌خصوص بعد از پیدا شدن بسیاری از اروپایی‌ها در بین داعش آنها می‌گویند که بیشتر تلفات بر ضد مسلمان‌های افراطی را خود مسلمانان دیده اند. در حقیقت آنها تلاش میکنند به مردم ب‌فهمانند که اسلام واقعی اسلام داعش نیست، بلکه یک گروه خیلی کوچک در بین مسلمان‌ها هستند. البته این‌کارهای داعش تأثیر بسیار زیادی بر این مسئله اسلام هراسی داشته است.
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: اگر به آینده پگیدا در آلمان نگاه کنیم آینده پگیدا به‌ویژه در ارتباط با مسلمانان چگونه خواهد بود؟
پگیدا در هفته‌ها، ماه‌ها و سال‌های آینده با این حجم تبلیغاتی که از سوی رسانه‌ها بر ضد آن انجام‌شده کاری نتوانسته است از پیش ببرد. حتی اگر این‌ها بخواهند برای انتخابات پارلمانی آلمان کاندیدایی تعیین بکنند. شاید با این شرط (که آنها را کنترل کنند) به آنها اجازه دهند که در انتخابات پارلمانی شرکت کنند. در واقع وقتی اینان بتوانند در انتخابات پارلمانی شرکت کنند گروه‌های چندان متشکلی نیستند. اگر بتوانند تحت لوای یک گروه در انتخابات شرکت کنند این امکان وجود دارد که دو حالت به وجود بیاید. یکی این‌که پنج درصد آرا را نمی‌آورند حتی اگر پنج درصد را هم بیاوردند شامل احزاب و نیروهایی بیشتر تحت کنترل قرار می گیرند. از این لحاظ من فکر می‌کنم که پگیدا آینده خوبی در آلمان نخواهد داشت.
