گفتگوگی علمی در تمدن ایرانی اسلامی (یک مطالعه تاریخی اجتماعی)
توضیحات تکمیلی
قیمت این کتاب:
1,350,000 ریال
این کتاب را به دیگران معرفی کنید:
- خلاصه کتاب
- محتوای کتاب جهان علم ورزی و اندیشه ورزی علمی از ابتدای ظهور خود در جهان تمدنی باستان و دوران کلاسیک تا دوره مدرن کنونی همواره با موتور محرکه کنجکاوی علمی برای شناخت حقیقت انسان و جهان وطبیعت و جامعه و نیز تلاش خستگی ناپذیر دانش پژوهان برای کشف حقیقت زیستن در هستی به پیش رفته است. کاتالیست یا تسهیل گر این موتور محرکه نیز عمل و کنش آکادمیکی گفتگوی علمی آکادمیک انتقادی راهبردی کاربردی روشن گرانه میان دانش پژوهان از فرهنگ های مختلف با عقاید متنوع و مواضع متفاوت در فضاهای علمی مدرسه ای دانشگاهی پژوهشی بوده است. پیش شرط این گفتگوی آکادمیک نیز وجود آزادی آکادمیکی یا آزادی گفتگوی علمی یعنی فراهم بودن وبه رسمیت شناخته شدن آزادی اندیشه و عقیده و بیان و گفتگوی علیم بین دانش پژوهان در فضاهای علمی فکری فرهنگی بوده است. اگر چه "آزادی آکادمیک" به معنای گفته شده و آزادي علمي فكري در شکل کنونی و پیشرفته آن و به عنوان یک پدیده مدرن دانشگاهی فرآورده جهان،خصوصاً مدرنیته متأخر است؛ اما با این حال نفس " آزاد اندیشی" و "آزادي انديشه" برای کشف حقیقت - که بن مایه و نماد و نشانه و مقوم آزادی آکادمیکی امروزین ما است - در زیست جهان های علمی فلسفی تاریخی از جمله زيست جهان پايا و و پوياي دو تمدن ايراني و اسلامي ما از قدمت پاگیری برخوردار است. كه متأسفانه - مانند دهها مساله تاريخي اجتماعي مهم هنوز كاويده نشده و بازخواني نشده در اين دو تمدن مهم – شايسته تأمل تاريخي و تحليل جامعه شناختي است. به ویژه این که گفتگوی علمی و آزادی علمی از لحاظ تاریخی تمدنی و اجتماعی فرهنگی سیاسی همیشه با فراز و فرود و چالشها و تنگناها و معضلاتی نیز روبرو بوده است؛ که یا ناشی از ماهیت منازعه ای و مناقشه ای خود فضاهای علمی بوده است و یا متأثر از مواضع ایدئولوژیکی و عقیدتی دانش پژوهان بوده است و یا این که حکومت های وقت بنا به دلایل سیاسی و ایدئولوژیکی گفتگوهای علمی و آزادی علمی و آزادی اندیشه ورزی علمی را دچار قبض و بسط می کرده اند. از این رو در کتاب حاضر این موضوع و مساله اجتماعی فرهنگی مهم و وجوه متنوع جامعه شناختی آن از منظر های: "مطالعات مدرن ایران باستان" ، "مطالعات دانشگاهی" ، "جامعه شناسی تاریخی تمدنی علم " و "جامعه شناسی تاریخی علم ورزی در تمدن اسلامی" دوران کلاسیک و عصر سنت به دقت کاویده شده است. لذا در کتاب حاضر مروری فشرده بر کارنامه و ترازنامه "آزادی آکادمیک" و "گفتگوی آکادمیک" میان شبکه متنوع دانش پژوهان جهان تمدنی ایرانی اسلامی( فلاسفه و دانشمندان و عارفان و فقها و متکلمان و الاهیات دانان و ادیبان و دانش پژوهان اجتماعی) در دو زیست جهان تمدنی مهم – ایران باستان و اسلامی و فرهنگ اسلامی– انجام شده است. هم چنین تلاش شده است تا پاگیری و جاپای این آزاد اندیشی به قصدکشف حقیقت علمی فلسفی در جامعه ایران در آستانه مدرنیته، که خاستگاه زمانی و جایگاه مکانی شکل گیری مراکز علمی شبه دانشگاهی شده(دارالفنون و مدارس عالی سده 19 میلادی ) در سده 20 میلادی تاکنون(دانشگاه تهران :1317 ش / 1919م )است، نیز گزارش شود. در هر دو روایت تلاش شده تا اسلوب تاریخ اجتماعی دانشگاه –تاریخ کنش گری دانشگاهیان و ساختار دانشگاهی– با هم دیده شود. زین روی محتوای تئوریک و تاریخی و تجربی کتاب حاضر در قالب شش فصل سامان داده شده است: در فصل اول مسأله دانشگاه ایرانی و ایده آزادی آکادمیک بحث شده است. دراین فصل به ترتیب :« طرح بحث ، مسئله و ایده ، ایده مبنایی ،ايده تکمیلی و پروبلماتیک پژوهش» تشریح شده است. در فصل دوم مرور مختصر ادبیات آزادی آکادمیک با استفاده از ادبيات "مطالعات دانشگاهي"فراهم آمده است. دراین فصل نیز به ترتیب: « فضای مفهومی آزادی آکادمیک، تز فرسایش آزادی آکادمیک، تز تهی شدن رتوریک دانشگاهی و نهایتاً تز های آزادی علمی و آزادی آموزش ویادگیری ( Lernfreiheit / lehrfreiheit ) » توضیح داده شده است . و به چند پژوهش تجربی مهم مرتبط نیز ارجاع داده شده است . در فصل سوم نيز يك تحليل تاريخي اجتماعي جديد از آزادی آکادمیک در تمدن ایران باستان به استناد "مطالعات ايراني" ارائه شده است. در این فصل نیز موضوعاتی چون: « تناقضات و مناقشات امپراتوری ذهن و روح، آزادی آکادمیک در جهان تمدنی ایران باستان و عوامل ایده ای و عوامل رویه ای موثر بر آن» با استفاده از دو اصطلاح معروف در دیدگاه "جامعه شناسی شناخت ماکس شلر "بررسی شده است. در فصل چهارم نيز مسأله آزادی آکادمیک در تمدن اسلامی: متن هاي فرهنگي و مسأله «کدام علم ؟چگونه علم ورزی ؟ چه آزادی؟» وارسی شده است. لذا در این فصل نیز با یک نمونه گیری تئوریک معرف از متون و مولفان، متن های ادبی علمی مهم و سیره علم ورزی و گفتگوگرایی مولفان برجسته آن ها تحلیل متن و تحلیل گفتگو شده است.ا در فصل پنجم اما مسأله آزادی آکادمیک در جامعه اسلامی: بافتارهاي اجتماعي به صورتي مفصل با استفاده از تكنيك " تحليل متن" و ديدگاههاي "جامعه شناسي هاي تاريخي شناخت و ادبيات" و هم چنين چشم انداز "تاريخ انديشه" بازخواني شده اند. محورهای بحث در این فصل به این صورت است: «1- زمینه اجتماعی"آزادی اندیشی" در جهان تمدنی اسلام؛ 2- خاستگاه های مبنایی ديني گفتگوی آکادمیک ؛3- تکوین گفتگوی آکادمیک علمی؛ 4- منطق علم ورزی آکادمیک درجهان اسلام عصر سنت: ساحت هاي متضاد فلسفه، الاهيات، عرفان ؛5- جندي شاپور ايراني/بيت الحكمه اسلامي و روايت امكان انتقال گفتگوي آكادميك؛ 6- علم شناسي الاهياتي عرفاني مثنوي معنوي مولوي و گسست پارادايمي در گفتگوي آكادميك؛ 7- فقاهت اسلامي – شيعي مدرسي و امكان/ امتناع آزادي انديشي و گفتگوي آكادميك؛ 8- سنت های آموزش و پژوهش علم ورزی در جهان اسلام عصر سنت». و نهايتاً در فصل ششم نيز موضوع آزادی آکادمیک در ایران معاصر: آستانه شبه مدرنیته ايراني به استناد "مطالعات اسنادي" و نيز داده هاي پراكنده در ادبيات " تاريخ فرهنگي اجتماعي دانشگاه ايراني " در جامعه ایران در آستانه مدرنیته- سده ها ی 19 و 20 میلادی – روایت شده است. در این جا نیز این مضمون محورها بحث شده اند: « 1-آزادی گفتگوی آکادمیک درایران درآستانه عصرمدرن؛ 2-دارالفنون امیر کبیری: ازسکوت و اطاعت تا توطئه و بحران؛ 3- مدارس عالی مشروطه ای : از بحران تا خفقان؛ 4- دانشگاه تهران پهلوی اول: از خفقان تا خود سانسوری و فریاد؛ 5-دانشگاه تهران پهلوی دوم : از خفقان تا فریاد و سرکوب؛ 6-روایت هایی تاریخی از تجربه زیسته دانشگاهیان عصر پهلوی». هم چنین در انتهای فصل نیز دومساله اجتماعی «روایت های نبودآزادی آکادمیک؛ روایت های کمبود گفتگوی آکادمیک» هم تشریح شده است. اما مطالعه جامعه شناختي اين مسأله در "عصر ايدئولوژيك انقلاب اسلامي" و بر زمينه پر چالش "جمهوري اسلامي ايران " نيز مسأله جلد دوم اين كتاب است. پژوهشي كه اساس آن برتأمل تئوريك در باره شان و مقام آزادي آكادميك در "گفتمان دانشگاه اسلامي" (تيپ ايدئال دانشگاه از منظر انقلاب اسلامي) و "ايدئولوژي دانشگاه جمهوري اسلامي" (سندمصوب دانشگاه اسلامي) و ساختار "دانشگاه ايراني" (سازمان فضاي واقعي دانشگاه درايران كنوني) و نيز كاوش تجربي در"كنش گري دانشگاهيان ايراني" (استادان ودانشجويان) در زمانه و زمينه جمهوري اسلامي ايران (از1357 تا 1400شمسي) در مصاف با آزادي آكادميك است.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.