دکتر تقوی در سمینار همگرایی و واگرایی در جهان اسلام با اشاره به اینکه از ۲۰ خرداد ۹۳ داعش تبدیل به یک بازیگر مهم منطقه ای و حتی جهانی شده است، گفت: سه دسته نظریه در رابطه با علت پیدایش این گروه ها عنوان شده است؛ یک دسته معتقدند داعش یک گروه مذهبی است، دسته دیگری بر این اعتقادند که این گروه آلت دست کشورهایی مانند آمریکا میباشد و استناداتی را نیز در این رابطه ارائه میدهند و دسته سوم بر این باورند که ریشه های داعش نه در فرهنگ عرب و نه اسلام و نه آمریکاست.
وی ریشههای تشکیل این گروه را در حوادث سیاسی دانست و گفت: این حوادث باعث شده برخی اهل سنت به دلیل ریشههای تبعیضی دست به ایجاد داعش بزنند. تقوی در ادامه به ایجاد بهار عربی در کشورهای اسلامی اشاره کرد و افزود: بهار عربی جنبش مسالمت آمیزی بود که هدفش از بین بردن رژیم های قدیمی و ایجاد دموکراسی بود که در پی این بهار؛ سوریه دستخوش جنگ داخلی و چهار حکومت دیگر در کشورهای عربی دچار سرنگونی شدند.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد نتیجه این بهار را شکست دانست و گفت: این بهار عربی در برخی از کشورهای اسلامی رژیمی را سرنگون و دوباره آن را بر سر کار آورد و در برخی دیگر از کشورها از جمله سوریه منجر به ایجاد درگیری ها و اختلافات داخلی شد. وی با طرح این پرسش که چه ارتباطی میتوان بین بهار عربی و شکست آن با گسترش داعش پیدا کرد، بیان داشت: ارتباط علنی قابل توجهی میان شکست بهار عربی و اوج گیری قدرت داعش و سرازیر شدن موج نیروهای جوان به سمت آن وجود دارد.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: تونس نقطه آغاز این جنبش بود که بهار عربی در آن به دنبال خودسوزی فردی در سال 2۰۱۰ آغاز میشود که در پی این جریان بن علی سقوط میکند و در نتیجه بهار عربی در این کشور به پیروزی نسبی میرسد که در نهایت دولتی ائتلافی به شیوه دموکراتیک؛ اما برگرفته از اندیشههای سابق بر روی کار میآید. عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: تعداد عملیات تروریستی در این کشور از سال ۲۰۱۲ به بعد اوج میگیرد که البته در مقایسه با کشورهایی همچون مصر و عراق ناچیز است.
تقوی به کشور اردن اشاره کرد و بیان داشت: در اردن نیز این جنبش در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱ آغاز میشود و اصلاحات ظاهری در قانون اساسی انجام میگیرد تا اینکه حکومت سابق بتواند زمان بخرد و طوفان بهار عربی فرو بنشیند که در نهایت همین اتفاق رخ میدهد و اکتبر ۲۰۱۲ بهار عربی در اردن فروکش میکند. تعداد عملیات تروریستی در این کشور از سال ۲۰۱۰به بعد افزایش مییابد در سال ۲۰۱۱ این آمار افت می کند و پس از آن بار دیگر کم و بیش رو به افزایش مییابد.
این استاد دانشگاه گفت: در یمن نیز اواسط ژانویه ۲۰۱۱ نیز جنبش بهار عربی آغاز و قدرت واگذار میشود که نتیجه بهار عربی در این کشور روی کار آمدن یک دولت ناکارآمد میباشد که در نهایت منجر به ایجاد یک جنگ داخلی در این کشور میشود. تقوی افزود: در عربستان نیز بهار عربی با اعطای امتیازات پولی آغاز میشود که نتیجه آن همان گونه که مشاهد می کنید تداوم وضع موجود است.
وی با اشاره به اینکه مصر مهمترین کشوری است که بهار عربی در آن رخ داده است، گفت: این خیزش در سال ۲۰۱۱ آغاز و منجر به استعفای مبارک و در نتیجه آن کودتای سیسی در ۳جولای ۲۰۱۳ میشود. بهار عربی جایی در کشور عراق نداشت؛ زیرا در عراق انتخابات دموکراتیک برگزار میشود. وی با اشاره به گروه تروریستی داعش گفت: آمارها نشان میدهد که تعداد پیوستگان به داعش از سال ۲۰۰۷، ۳۰۰ نفر بوده است که این آمار در سال ۲۰۱۴ به حدود ۱۶ هزار نفر میرسد که تعداد عربهای پیوسته به این گروه ۱۰ هزار نفر میباشد. تقوی تاکید کرد: چنانچه بهار عربی موفق میشد تا حدی قابل توجهی مانع از ظهور و گسترش داعش در مقیاس کنونی می شد و در حال حاضر هیچ چیز مانند این سرکوبها نمیتوانست بهار عربی را خنثی کند. چنانچه بهار عربی کامیاب میشد جهان عرب که امروز شاهد واگرایی کنونی که ناشی از موج عظیم افراط گرایی دینی است، نمیبود.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در پایان تاکید کرد: پیدایی داعش ریشه در علل سیاسی دارد و نه فرهنگی و دینی داعش پدیده ای سیاسی است که راه حل سیاسی نیز می طلبد.