شرق آفریقا ( جهان اسلام)

در کتاب چهارم این مجموعه هشت جلدی جهان اسلام به بررسی موقعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و… کشورهای اسلامی منطقه شرق آفریقا پرداخته شده است. کتاب فوق با مقدمه ای از تاریخ این منطقه آغاز شده که شامل کشورهای اسلامی اوگاندا، جیبوتی، چاد، سودان، سومالی، کومور و موزامبیک می باشد و به اهمیت تاریخی این کشورها در سده های گوناگون پرداخته است. بر اساس نوشته های این کتاب، کشورهای اسلامی واقع در شرق آفریقا به دلیل قرار گرفتن در کنار اقیانوس هند، دریای سرخ، تنگه باب المندب و منطقه ی دریاچه های بزرگ آفریقا دارای موقعیت ژئوپلتیکی منحصر بفردی می باشند. یکی از مناطق ژئوپلتیکی ویژه این منطقه، شاخ آفریقا است که در شرقی ترین منطقه این قاره قرار گرفته است. دلیل این نام گذاری و وجه تسمیه آن ، شباهت نقشه منطقه به شاخ کرگدن است. منطقه شاخ آفریقا یکی از مهمترین مناطق جهان به لحاظ راهبردی است؛ این منطقه افزون بر آن که منابع نسبتا قابل توجهی از نفت و گاز دارد، دارای ذخائر معدنی عظیمی نیز می باشد. همچنین به علت اشراف بر تنگه باب المندب، خلیج عدن، دریای سرخ و اقیانوس هند، همواره به مثابه شاهراه بین المللی ترانزیت انرژی و کالا شناخته می شود. این منطقه که در دوره جنگ به عرصه رقابت های نظامی آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق تبدیل شده بود، پس از جنگ سرد نیز از منظر ژئواستراتژیک به ویژه در جنگ دوم خلیج فارس و تحولات پس از ۱۱ سپتامبر نقش آفرینی ویژه ای نمود.