جبهه النصره (جبهه نصرت یا جبهه یاری و یا در زبان انگلیسی Al-Nusra) یکی از گروه‌های تکفیری در سوریه است که نام اصلی آن «جبهه النصره لاهل شام» است و در اواخر سال ۲۰۱۱ در سوریه شکل گرفت. نخستین اطلاعیه این گروه در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۲ صادر شد. این بیانیه که در آن اعلام جهاد علیه بشار اسد، «جهت بازگرداندن حاکمیت خدا بر روی زمین» – به زعم خودشان – کرده بودند. این بیانیه توسط موسسه‌ای موسوم به «موسسه تبلیغاتی و اطلاعاتی مناره سپید» (المناره البیضا) صادر شد که در شرق دمشق، پایتخت سوریه فعالیت می‌کند. جبهه النصره طی مدت کوتاهی به فعال‌ترین، موثرترین و خشن‌ترین گروه تکفیری در سوریه تبدیل شد و اولين گروه سوري بود كه مسئوليت حملات تروريستي را به عهده گرفت. رهبر این گروه بر عهده «ابومحمد الجولانی» مشهور به «الفاتح» است. «ابوفراس سوری» سخنگوی جبهه است. اعضای این گروه در ۱۲ استان از ۱۳ استان سوریه – به ویژه در ادلب، حلب و دیرالروز- فعال هستند. جبهه النصره بخش‌هایی از مناطق شمال سوریه در تصرف خود دارد.
جبهه النصره دارای بنیادهای عقیدتی و ایدئولوژیکی سلفی – تکفیری است. این گروه به کلیساها، مسجدها، حسینیه‌ها، زیارتگاه‌های مقدس، مکان‌های باستانی، تندیس‌ها، مجسمه‌ها و حتی آثار هنری حمله می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد؛ زیرا آن‌ها را کفرآمیز و منکر خدا می‌دانند. هدف این گروه «تاسیس حکومت اسلامی» در سوریه است و به نظرشان حکومت بشار اسد حکومت علویان بر سوریه است. جنگ سلفی‌های تکفیری در سوریه عملا جنگ علیه رژیمی علوی تفسیر شده و نبرد با ایران و حزب الله بخشی از راهبرد آنهاست که با حمایت عربستان دنبال می‌شود. به اعتقاد جبهه النصره علویان از دین برگشتگان هستند که گناه آن‌ها از کافران سنگین‌تر است و به شدت هرچه تمام‌تر باید آن‌ها را از بین برد.
جبهه النصره دارای ۴۰ تا ۵۰ هزار نیرو است. بسیاری از اعضای جبهه النصره از شبکه‌های جهادگرای ابومصعب الزرقاوی هستند که در سال ۲۰۰۰ ایجاد و در سال ۲۰۰۲ در بغداد منسجم شد. بیشتر اعضا سوری‌هایی هستند که دارای عقاید سلفی بوده و قبلا در عراق، افغانستان و چچن جنگیده‌اند. تعداد زیادی از اتباع کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی در میان آن‌ها زیاد به چشم می‌خورد. جنگجویانی ترک، ازبک، چچنی، تاجیکی و پاکستانی نیز در بین آن‌ها است. اتباع حدود هشت کشور اروپایی و تعدادی استرالیایی و آمریکایی را در میان آن‌ها می‌توان دید که اولين حمله جبهه النصره توسط يك شهروند آمريكایی، در مه 2014 صورت گرفت.
مدت زمان کوتاهی از تشکیل جبهه النصره نگذشته بود که به فعال‌ترین، خشن‌ترین و موثرترین گروهای تکفیری معارض در سوریه تبدیل شد. این رشد سریع به علت حمایت‌های ترکیه، کشورهای عربی مخصوصا عربستان سعودی و قطر و کشورهای غربی بود. ترکیه با این گروه همکاری امنیتی- اطلاعاتی نزدیکی دارد. وقتی این جبهه به طور رسمی اعلام موجودیت کرد چند تن از تئوریسین‌های جهادی مانند شیخ «ابو سعد العاملی»، شیخ «ابوالمنذر الشنقیطی»، شیخ «ابوالمحمد الطحاوی» سلفی اردنی و شیخ «ابوالزهرا الزبیدی»، سلفی لبنانی از تشکیل جبهه استقبال کرده و با دادن فراخوان‌هایی از تمام مسلمانان خواستند از آن حمایت کنند.
رابطه‌ی بین جبهه النصره با دیگر گروه‌های تکفیری در سوریه و عراق، مخصوصا داعش، پیچیده، مبهم و سیال است. جبهه النصره از لحاظ ایدئولوژیک و عقیده اختلاف خاصی با داعش ندارد و همانند داعش اسلام‌گرای سلفی تکفیری است. هر دو برای رسیدن به اهداف خود خشونت زیادی دارند و از حملات انتحاری استفاده می‌کنند. جبهه النصره تا جایی که به مقابله با بشار اسد، علوی‌ها، حزب‌الله مربوط می‌شود با داعش همراه است. حتی حملات ائتلاف غرب علیه داعش را «جنگ علیه اسلام» می‌داند.
با این حال جبهه النصره با داعش رقابت شدیدی دارد و بر سر کنترل قلمرو با این گروه درگیر است. با پیشرفت‌های گروه داعش خیلی از گروه‌های تکفیری سوری با آن ادغام شدند ولی جبهه النصره تنها گروهی است که هم‌چنان فاصله خود را قاطعانه با داعش حفظ کرده است. جبهه النصره و داعش چندین بار با هم درگیر شده‌اند. این درگیری‌ها حدود 5000 کشته و 20000 آواره بر جای گذاشته است. در واقع داعش در داعیه‌ی تشکیل حکومت در عراق و شام (سوریه) را دارد ولی جبهه النصره به دنبال تشکیل حکومت اسلامی در سوریه است.
در ۸ آوریل 2013 هنگامي كه ابوبکر البغدادي به صورت يكجانبه اظهار داشت كه اين دو سازمان بايد با هم ادغام شوند تا دولت اسلامي عراق و شام ايجاد شود و گروه ادغام شده بايد دولت اسلامي عراق و شام (ISIS) ناميده شود، پس از دو روز در ۱۰ آوریل ۲۰۱۳ ابومحمد الجولانی رهبر جبهه النصره این ادغام را نپذیرفت و به جاي آن با ايمن الضواهري رهبر القاعده اعلام بيعت كرد و به صورت مستقل از داعش باقي ماند. ایمن الظواهری نیز آن‌ها را به رسمیت شناخت و حمایت خود را اعلام کرد. بنابراین جبهه النصره به طور رسمی به یکی از شاخه‌های القاعده تبدیل شد. جبهه النصره به عنوان تنها شاخه رسمي القاعده در نبرد سوريه خدمت مي‌كند.
یکی از گروه‌های نزدیک به جبهه النصره گروه خراسان است. گروه خراسان متشکل از حدود پنجاه شبه نظامی زبده القاعده از کشورهای افغانستان، پاکستان، شمال آفریقا و چچن است. رهبر گروه خراسان محسن الفضلی است که ۳۳ ساله و شهروند کویت، یکی از افراد نزدیک به اسامه بن لادن و از معدود افراد مورد اطمینان القاعده بود. حتی او قبل از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ از طراحی آن باخبر بود. جبهه النصره تقريباً به دوازده نفر از اين گروه پناه داد كه در حملات هوايي ايالات متحده در سپتامبر 2014 مورد هدف قرار گرفتند.
ايالت متحده آمريكا جبهه النصره را در ۱۱ دسامبر 2012 در ليست سازمان‌هاي تروريست قرارداد. سازمان ملل نیز در 14 مه 2014 آن را در لیست گروه‌های تروریستی قرار داد. جبهه النصره برای اولین بار در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴ هدف حمله نیروهای آمریکایی قرار گرفت. جبهه النصره حمله ائتلاف غرب علیه داعش و خود را حمله «علیه اسلام» می‌داند و وعده انتقام از حمله‌کنندگان داده است و از غربی‌ها به عنوان «صلیبیون» یاد می‌کند. ابوعدنان یکی از علمای مذهبی و رهبر یکی از گروه‌های جبهه النصره می‌گوید: «ما غرب و شیوه‌های سرکوبگرانه آن را به خوبی می‌شناسیم و به دروغ‌های جامعه بین‌المللی و یاوه سرایی‌های شورای امنیت خو گرفته‌ایم».
رویکرد جبهه النصره در جهان اسلام پیامدهای زیادی دارد که اولین و ملموس‌ترین پیامد آن کشته شدن و آواراگی هزاران مسلمان در سوریه است. دومین پیامد، تفرقه میان مذاهب اسلامی است بطوریکه دیگر مذاهب را از دین برگشته و کافر فرض می‌کنند و ریختن خون آن‌ها را نه تنها مباح بلکه جهاد در راه خدا می‌دانند. سومین پیامد، این است که چهره‌ای کاملا خشن از مسلمانان نشان می‌دهند که در بلند مدت عواقب زیادی برای اسلام و مسلمانان به همراه دارد.
