چشم انداز رابطه داعش و هند
دکتر محمد عجم
مواضع و رابطه کشورها بخصوص هند در مورد داعش را باید در دو بخش متمایز قبل از اشغال موصل و بعد از آن بررسی کرد. تا قبل از تهاجم خونین داعش به موصل برای هند هیچ اهمیتی نداشت که داعش و سایر گروههای تروریستی در خاورمیانه عربی چه جنایاتی انجام می دهند. حتی هند در مورد القاعده آفریقا و یا خاورمیانه حساسیتی نداشت و فقط تمرکز بر القاعده در پاکستان و افغانستان داشت. مواضع رسمی هند در مورد بهار عربی همسو با آمریکا و غرب بود و علی رغم دوستی قدیمی با قذافی، هند از سقوط قذافی ناراحت نشد. در همان اوایل بحران در یک همایش بین المللی در مورد بهار عربی نمایندگان کشورها دیدگاههای خود را بیان کردند و عموما از روند امور اظهار خوشبینی می کردند. در آن همایش من هم شرکت داشتم و تنها فردی که بر خلاف سخنرانان خوشبین ( از جمله یک مقام ایرانی) بصراحت در ضدیت سخن گفت یک فمینیست چپ گرا بود که گفت”جنبش خاورمیانه نه بهار عربی است و نه بیداری اسلامی به مفهومی که ایران و ترکیه می خواهد بلکه زمستان وحشتناکی است که تمام دستاوردهای حقوق زنان را در نیم قرن گذشته برباد می دهد و زنان را به تدریج به اسارت قرون وسطایی بر خواهد گرداند.“
اهداف و رویکرد های هند به داعش:
البته کشورها در برخورد با تروریسم معیارهای دوگانه دارند و هند هم مستثنی نیست. مثلا تا زمانی که داعش در سین کیانگ چین و یا در داخل پاکستان اقدام بکند هند مشکلی ندارد، ولی فعلا افغانستان و پاکستان بخصوص مناطق همجوار با کشمیر خط قرمز هند است. هند بخش اعظم امکانات نظامی و اطلاعاتی خود را در این بخش متمرکز کرده است. هند اشراف اطلاعاتی و امنیتی بالایی بر مناطق حساس اعمال می کند و خطر داعش را در هند به حداقل رسانده است.
بعد از تصرف برق آسای موصل توسط داعش سمینار بین المللی دیگری در هند برگزار شد که نگرانی هند را از چالش های داعش برای هند ترسیم می کرد. نمایندگان کشورها بخصوص عربستان و رژیم صهیونیستی، تقصیرها و اتهاماتی را متوجه دولت مالکی و ایران می کردند و ایران هم متقابلا آنها را به همکاری با داعش متهم می کرد. هند معتقد بود به جای اتهام زنی اکنون زمان آن هست که همه با هم همکاری کنیم و جلو این خطر بزرگ گرفته شود، هند تا این زمان تمرکزش بر روی گروههای تروریستی مستقر در پاکستان و افغانستان بود. اما برای اولین بار حاضر بود که در مسائل عراق و سوریه نقش بازی کند. بخصوص که 39 کارگر فنی هندی در موصل به اسارت داعش درامده بودند و افکار عمومی هند شدیدا نگران اعدام آنها بود و در نهایت هم هنوز معلوم نشد که سرنوشت آنها چه شد. در همین زمان داعش نقشه ولایات خلافت را اعلام کرد که خلافت خراسان بخشی از هند را نیز شامل می شد.
همچنين معلوم شد تعدادی از هندی ها نیز جزو داعش هستند و حتی مشخص شد که تویتری که 17 هزار فالور داشت و برای جذب جنگجو برای داعش اقدام می کرد توسط فردی بنام مسرور بی سوا از بنگلور هند اداره می شد. لذا 94 سایت هوادار داعش مسدود شد و سفر از هند به عراق و سوریه تحت کنترل مقامات امنیتی درآمد و تعدادی از افراد در حال سفر به این دو کشور بازداشت شدند. در همين راستا یک گزارش تلویزیون زی نیوز هند اعلام کرد که سی هزار هندی آمادگی پیوستن به داعش ولایت خراسان را دارند متقابلا یک گروه هندو توایی بنام سواهیمان به بسیج داوطلب علیه داعش همت گماشت، حدود هزار رهبر اسلامی سنی در هند از داعش اعلام انزجار کردند. اما با این وجود آمارهایی که منتشر شده نشان می دهد که هند علی رغم اینکه بیش از دویست میلیون مسلمان دارد اما تعداد هندی هایی که جذب داعش شده اند بسیار اندک است و بیشتر آنها کارگرانی بوده اند که ساکن شیخ نشین های خلیج فارس بوده اند. دولت هند از ژوئن 2014 که موصل تصرف شده بود با آمریکا و هم پیمانانش در ارتباط با تروریسم بنای همکاری را گذاشت و داعش را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد در فهرست دولت هند 40 گروه تروریستی اعلام شده است که نیمی از آنها گروههای اسلام گرا هستند و از این میان نیمی در کشمیر و پاکستان استقرار دارند لشکر طیبه ، طالبان، تحریک طالبان، جیش محمد، شبکه حقانی، ایندین مجاهدین و جنود خلیفه از آن جمله است. در واقع هند یکی از اهداف مهم گروههای جهادی سلفی است و تا کنون بیش از دهها عملیات خونین در هند انجام داده اند. بدترین آن حمله به هتل تاج محل مومبای بود که سیصد نفر کشته شد حمله به پارلمان هند نیز ناکام ماند ولی می توانست حادثه ای خونبار باشد. این اقدامات را لشکر طیبه انجام می داد و حالا این گروه با داعش اعلام همبستگی کرده بود و چالش جدیدی جلو هند قرار داد. هند علاوه بر فهرست 40 گروه ممنوعه تروریستی تعدادی از افراد را نیز در فهرست ممنوعه قرار داد و بعضی از آنها را سلب تابعیت کرد، حتی فردی بنام زاکر نایک که رهبر سلفی های هند و مورد حمایت دولت عربستان است و شبکه تلویزیونی مذهبی دارد هم اخیرا سلب تابعیت شد.
چشم انداز رابطه دوسویه و عوامل موثر بر روابط:
داعش برای هند یک خطر هست، اما این خطر فعلا با آزاد سازی موصل و تار و مار شدن انسجام داعش کم رنگ شده است. داعش پس از شکست در عراق و سوریه تعدادی از نیروهای خود را به مناطق قبایلی پاکستان و افغانستان گسیل خواهد داشت که خطری بالفعل برای هند خواهند بود. دولت هند از سپتامبر 2001 در مبارزه با القاعده ی افغانستان متحد آمریکا شد و معتقد بود که ناتو و آمریکا باید در افغانستان حضور قدرتمندانه ای داشته باشد و پایگاههای نظامی دایمی در جنوب و شرق افغانستان دایر کنند. در حالی که ایران اعتقاد داشت که ارتش آمریکا و ناتو بلافاصله بلافاصله پس از استقرار دولت افغانستان در سال 2003 باید بکلی خاک افغانستان را ترک کند.
