نبرد برای حدیده: طرح سعودیها برای قطع پشتیبانی از حیات یمن
منبع: تام هینچلیف/ میدل ایست آی
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام
در حالیکه تجاوز 3 ساله ائتلاف عربی به رهبری سعودی علیه یمن و وضعیت وخیم انسانی در این کشور عملا به یک جنگ فراموششده تبدیل شده است، نهادهای بینالمللی و مقامات غربی نسبت به پیامدهای فاجعهبار حمله احتمالی ریاض-ابوظبی علیه بندر حدیده هشدار میدهند. براساس گزارشها نماینده ویژه سازمان ملل در حال رایزنی و گفتگو با نیروهای انصارالله است تا آنها را قانع کند که کنترل این بندر را به این نهاد بینالمللی بسپارند. این بندر استراتژیک در حالی خط حیات اصلی برای حدود 8 میلیون غیرنظامی یمنی محسوب میشود که ریاض مدعی است انصارالله از حدیده برای انتقال «تسلیحات ساخت ایران» استفاده میکند؛ ادعایی که تهران و انصارالله قاطعانه رد کردند. انتقادات و هشدارها درباره اوضاع انسانی در حالی به اوج خود میرسد که چند روز پیش به نقل از مقامات امریکایی، گفته شد که واشنگتن با انجام این حمله مخالف است. متن زیر ترجمه موسسه آینده پژوهی جهان اسلام از یادداشتی در پایگاه تحلیلی «میدل ایست آی» درباره نبرد برای بندر حدیده و نقشههای سعودی است:
اگر محاصره اولیه کمکهای بشر دوستانه به یمن برای تسلیم کردن حوثیها کافی نبود، گرسنگی دادن به غیرنظامیان از طریق نابود کردن بندر حدیده هم منجر به تسلیم نخواهد شد. واقعیت تلخ این است که حوثیها نماینده میلیونها یمنی که در نتیجه قحطی گرسنگی میکشند، نیستند و بنابراین اگر قحطی هم به خاطر تخریب بندر دریای سرخ- که بیش از 80 درصد کمکهای انسانی از طریق آن وارد یمن میشود- تشدید بشود، آنها به جنگ با ائتلاف تحت رهبری سعودی پایان نخواهند داد.
دولت بریتانیا به روش معمول یک دولت محافظهکار از تقابل با عربستان سعودی بر سر حمله احتمالی به حدیده خودداری میکند، با وجود اینکه جامعه بینالملل به صورت گسترده پذیرفته که هر حمله به این بندر، عرضه غذا و دارو به میلیونها غیر نظامی بیگناه را قطع میکند. در حالیکه سازمان ملل میتواند تا جای ممکن [درباره این حمله احتمالی] حرف بزند اما قدرتهای بزرگ هنوز نمیخواهند صراحتا با حمله احتمالی سعودی مخالفت کنند، که این امر توانایی شورای امنیت سازمان ملل در بازداشتن هر حملهای را محدود میکند. تهدید گرسنگی دادن به غیرنظامیان از طریق حمله به دژ حوثیها در حدیده نه تنها قلبها و اذهان یمنیهایی که به لحاظ سیاسی بی طرف هستند را جذب نمیکند بلکه احتمالا غیرنظامیانی که سابقا در مناطقی زندگی میکردند که امن تلقی میشد را در معرض خطر قرار میدهد.
بدترین فاجعه انسانی
آمار سازمان ملل نشان میدهد که بیش از 100 نفر تاکنون در جنگ بر سر بندر حدیده کشته شدند اما تشدید این بعد از منازعه، نتایج بیشتری را به دنبال دارد چنانچه گفته میشود 200 هزار نفر در معرض آوارگی قرار دارند در کنار تهدید 8.4 میلیون نفری که اگر عرضه غذا ناگهان قطع شود، تحت تاثیر قحطی قرار میگیرند.
بدون حل و فصل بحران از طریق مذاکره، ائتلاف تحت رهبری سعودی در یمن راه را برای بزرگترین فاجعه انسانی قرن 21 هموار میکند. هرچند اگر جامعه بینالملل به صورت عملی و نه فقط با لفاظیهای توخالی اقدام کند، این اتفاق ممکن نخواهد بود. اگر ما درباره پایان دادن به این بحران جدی هستیم، اولویت کسانی که در حال حاضر به سعودیها سلاح میفروشند، باید این باشد که فورا مجوز صادرات سلاح خود را تعلیق کند.
فهرست اشتباهات
درواقع، اظهار نظر گمراهکننده نخست وزیر ترزا می که جنگ در یمن از پشتیبانی سازمان ملل از طریق قطعنامه 2216- که خواستار پایان یافتن خشونت در یمن است- برخوردار است، به نوعی پذیرش ضمنی بمباران این کشور توسط عربستان تا زمان تسلیم شدن حوثیها است. این [اظهار نظر] نه تنها غیر مسئولانه است بلکه همچنین به عملیاتی که عامدانه غیرنظامیان را هدف قرار میدهد، مشروعیت میبخشد. استقبال از رهبران سعودی که مسئول بخش اعظم این عملیات نظامی هستند در دفتر داونینگ استریت [خیابانی که دفتر کار نخست وزیر بریتانیا در آن واقع شده است] فقط به فهرست اشتباهات سیاست خارجی که دولت بریتانیا در طول این جنگ در آن نقش داشته، اضافه میکند.
در نهایت جنگ فرسایشی در یمن، فقط یک نتیجه خواهد داشت. با قدرت اقتصادی و نظامی رژیم سعودی، حوثیها نهایتا سرنگون میشوند. اما این حقیقت که ائتلاف تحت رهبری سعودی، در نمایش آشکار تحقیر حقوق بینالملل، میخواهد بیشتر مانع حمایت انسانی از یمن شود، شکست بزرگی برای اقتدار سازمان ملل در خاورمیانه، جاییکه در حال حاضر اختیارات منحصر به فرد اقدام مبتنی بر بی طرفی آن بیش از همیشه لازم است، خواهد بود.
حزب کارگر پیشتر متعهد شده است تا دولت را موظف به تعلیق کامل فروش سلاحهای بریتانیا به سعودیها کند. هرچند این سیاست درباره هر ارتشی که با استفاده از تسلیحات بریتانیا، قوانین بینالمللی را نقض میکند اعمال میشود. مرور جامع فروش سلاح در سراسر جهان تنها راهی است که موجب کنترل واقعی تسلیحات میشود و از ثبات بینالملل محافظت میکند. حزب کارگر، بریتانیایی را میسازد که یکبار دیگر نسبت به رویکرد بشردوستانه خود نسبت به سیاست خارجی افتخار کند. سیاست خارجی بریتانیا به صورت تاریخی به عنوان سیاستی که دغدغه رفاه بشر دارد، شناخته شده است. اشتباه نکنید، هیچ توجیهی برای جلوگیری از ورود کمکهای انسانی به یمن، و اگر رفتار دوستانه و همدلی با سعودیها در بازداشتن تهاجمی دیگر ناکام بماند، دولت بریتانیا باید رویکرد خود را تغییر بدهد.