مالزی در دوران ماهاتیر محمد
بهاره فلاحی؛ دکترای سیاست‌گذاری
«ماهاتیر محمد» در سال ۱۹۸۱ به قدرت رسید و اولین رهبر غیرآریستوکراتیک مالزی محسوب می‌شود. او مالزی را از موقعیت یک کشور جهان سومی و درحال‌توسعه به وضعیت توسعه‌یافته تغییر داد. همچنین به اجبار مالایی‌ها، چینی‌ها و هندی‌ها را متحد نمود، در سال‌های نخست‌وزیری‌اش درصدد کاهش فساد بود و اصلاحات اقتصادی مانند جهت‌گیری به سمت تولید کالاهای صادراتی، ترویج سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های آسیایی و خصوصی‌سازی بسیاری از صنایع دولتی را دنبال کرد.
سیاست‌های داخلی ماهاتیر محمد
ماهاتیر محمد، نیروی پیشرو در ساخت مالزی به یک قدرت صنعتی بزرگ بود. او به تبدیل کوالالامپور به یک شهر مدرن، ایجاد مناطق صنعتی و فنّاوری پیشرفته اعتقاد داشت. او برنامه چشم‌انداز مالزی در ۲۰۲۰ را ترسیم نمود که بر اساس آن مالزی در ۲۰۲۰ به یک کشور توسعه‌یافته با 70 میلیون جمعیت تبدیل شود. در دوران وی سرمایه زیادی به پروژه‌های زیربنایی گران‌بها و توسعه فنّاوری پیشرفته- حتی زمانی که مالزی در معرض بحران اقتصادی بود- تخصیص داده شد.
چشم‌انداز ۲۰۲۰ مالزی، تبدیل‌شدن به یک کشور صنعتی و افزایش درآمد سرانه به میزان چهار برابر است. این هدف مستلزم بالا رفتن از نردبان تکنولوژیکی از ساده‌ترین تولیدات تا پیشرفته‌ترین نوع تولیدات است. شرکت‌های خارجی نیز به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی مانند فرودگاه بین‌المللی و ساخت دوقلوهای پتروناس- که در مرکز کوالالامپور قرار دارد- دعوت شدند. کمیته بین‌المللی متشکل از کارشناسان نخبه که در آن بیل گیتس هم حضور داشت، به دکتر ماهاتیر محمد توصیه کردند یکی از راهکارهای جذب سرمایه‌گذاری خارجی خودداری از سانسور اینترنت است. درنتیجه مالزی به اخبار و تفسیرهایی دسترسی پیدا کرد که مستقل از حکومت است.
درحالی‌که صادرات مواد خام بخش مهمی از اقتصاد مالزی باقی‌مانده بود، تولید تحت تأثیر سیاست‌های ماهاتیر قرار گرفت. مهم‌ترین کالاهای تولیدی شامل دستکش‌های لاستیکی، و تجهیزات صوتی و تصویری است. توسعه سریع مالزی به شفافیت سیاست‌های دولتی، نیروی تحصیل‌کرده و ماهرانه آن، زیرساخت‌های به‌خوبی توسعه‌یافته، امکانات ارتباطی خوب و بوروکراسی کارآمد نسبت داده‌شده است. مالزی در دهه ۱۹۹۰ یادآور کره جنوبی در دهه ۱۹۸۰ و ژاپن در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ بود و مردم خوشحال بودند که دوران فقر را پشت سر گذاشته‌اند.
در طی این سه دهه، مالزی در حال گذار از یک اقتصاد وابسته به محصول اولیه به یک اقتصاد تولیدی تبدیل‌شده است. لاستیک و قلع که ۵۴٫۳ درصد از ارزش صادرات مالزی را در سال ۱۹۷۰ به خود اختصاص داد، به‌شدت به میزان به ۴٫۹ درصد در سال ۱۹۹۰ کاهش یافت. مالزی رشد اقتصادی سریع را از دهه ۱۹۸۰ تجربه کرد. پس از یک دوران رکود در بازار بین سال‌های ۱۹۸۵-۸۶، رشد مالزی تا اواسط دهه ۱۹۹۰ ادامه یافت. به دنبال سیاست‌های ماهاتمیرمحمد خصوصی‌سازی افزایش یافت و او سیاست توسعه جدید را معرفی کرد که هدف از طراحی و ارائه آن افزایش ثروت اقتصادی برای همه مالزیایی‌ها و مردم مالزی نه‌فقط مالایی‌ها بود. در این دوره مالزی از یک اقتصاد مبتنی بر کشاورزی به یک اقتصاد مبتنی بر تولید و صنعت درزمینه هایی مانند کامپیوتر و لوازم الکترونیکی مصرفی تبدیل شد. در طول این دوره در مالزی پروژه‌های بزرگی به بهره‌برداری رسید. در میان این پروژه‌ها می‌توان به ساخت برج‌های دوقلو پتروناس (در آن زمان بلندترین ساختمان در جهان و تا سال ۲۰۱۰، بلندترین ساختمان دوقلو در جهان بودند)، فرودگاه بین‌المللی (KLIA)، ساخت سد هیدرو الکتریکی Bakun و تشکیل پایتخت اداری جدید پوتراجایا اشاره نمود.
اقتصاد مالزی در دهه ۱۹۹۰ رشد اقتصادی به میزان ۸-۹ درصد در سال داشت. تخصیص هزینه و بودجه سنگین برای زیرساخت‌ها، به‌عنوان مثال پروژه‌های عمرانی در کوالالامپور مانند برج دوقلو بود. حجم صادرات تولیدی، به‌ویژه کالاهای الکترونیکی و قطعات الکترونیکی، به‌سرعت افزایش یافت. در دوران ماهاتیر، اقتصاد مالزی سالانه به میزان بیش از ۸ درصد رشد یافت تا اواسط سال ۱۹۹۷، زمانی که بحران ارز در تایلند همسایه مالزی باعث بحران مالی آسیا شد و تمام اقتصاد کشورهای آسیای جنوب شرقی دچار رکود گردید. در اواخر دهه ۱۹۹۰، مالزی توسط بحران مالی آسیا متزلزل شد که باعث شد اقتصاد مبتنی بر مونتاژ مالزی دچار آسیب شود. کاهش ارزش پول مالزی (رینگیت) و رکود عمیق باعث شد تا ماهاتیر برنامه خود را بر اساس حفاظت از مالزی از طریق سرمایه‌گذاران خارجی و تسریع در جهت بهبود شرایط اقتصادی از طریق پروژه‌های ساخت‌وساز و کاهش نرخ بهره انجام دهد. این سیاست‌ها باعث شد تا اقتصاد مالزی تا سال ۲۰۰۲ مجدداً بازسازی و دچار جهش شود.
مالزی یکی از اقتصادهایی در جهان بود که رشد سریعی را تا بحران اقتصادی آسیا در سال‌های ۱۹۹۷-۱۹۹۸ داشت. نرخ رشد در مالزی در سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۶ به‌طور متوسط ۸ درصد بوده است که یکی از بالاترین نرخ‌ها در جهان است. درآمد سرانه در مالزی از ۲،۲۵۵ دلار در سال ۱۹۹۰ به ۳،۹۰۸ دلار در سال ۱۹۹۵ افزایش یافت و انتظار می‌رفت که در سال ۲۰۰۰ قبل از بحران اقتصادی آسیا در سال‌های ۱۹۹۷-۱۹۹۸ به ۶۵۰۰ دلار برسد. نرخ رشد در مالزی در سال‌های ۱۹۶۰ به‌طور متوسط ۵٫۲ درصد و در دهه ۱۹۷۰ به ۸٫۳ درصد افزایش یافت و در دهه ۱۹۸۰ به دلیل کاهش قیمت نفت، روغن پالم و لاستیک افت کرد. بین سال‌های ۱۹۸۷ و ۱۹۹۵، در هشت سال متوالی، به میزان ۸٫۸ درصد بود.
سیاست‌های مالزی در دوران ماهاتیر در بخش اقتصاد ایجاد برنامه‌های صنعتی سازی بر اساس صادرات، بهبود اخلاق کاری در مالزی و افزایش مهارت‌های کارآفرینی بود. این رونق در اقتصاد توسط سرمایه‌های شرکت‌های ژاپنی و بازرگانان چینی در مالزی انجام شد. توليد ناخالص داخلي در سال ۱۹۶۷ به ۶٫۷ درصد افزايش يافت، و به ۲۷ درصد در سال ۱۹۹۰ پس از گسترش توليد پارچه، خودرو و اقلام الکترونيکي افزايش يافت. در دوران بحران مالی آسیا (۱۹۹۷-۹۸) ماهاتیر سیاست‌های خاصی را در بخش اقتصاد دنبال نمود. مالزی به دنبال کمک مالی از صندوق بین‌المللی پول مانند تایلند، کره جنوبی و اندونزی نبود. در عوض سعی کرد اقتصاد را از طریق سیاست‌های داخلی مانند کاهش نرخ‌های بهره، هزینه‌های دولتی، کاهش بدهی‌های شرکت‌ها و بانک‌ها به ثبات برساند.
**مسئولیت صحت و سقم مطالب موجود در یادداشت‌ها، مقالات و مصاحبه‌های منتشر شده در سایت به عهده نویسنده بوده و انتشار آنها الزاماً به معنی تایید مطلب یا بیانگر دیدگاه‌های موسسه نیست.
