ماشین جنگی جدید ارتش رژیم صهیونیستی
موسسه آینده پژوهی جهان اسلام
نیروهای دفاعی اسرائیل ( IDF) در ماه فوریه 2020 برنامه جدیدی را برای بهره بردن از مزیت های فناوری های تسلیحاتی این رژیم و همچنین ترکیب آن با سیستم های دفاعی بهتر مانند جنگنده های F35 برای مقابله موثر با تهدیدهای خارجی ارائه داد. این برنامه” مومنتوم” یا Tenufa به زبان عبری نامگذاری شده است و عمده ترین هدف آن افزایش سرمایه گذاری در منابع تسلیحاتی نیروهای دفاعی اسرائیل از جمله افزایش هواپیماهای بدون سرنشین متوسط، خرید تعداد زیادی موشک با هدایت دقیق و همچنین سامانه های پدافند هوایی اضافی از ایالات متحده آمریکا است. همچنین بر اساس این برنامه نیروهای دفاعی اسرائیل باید بیشتر بر نبردهای شهری متمرکز شوند و تمرینات نطامی خود را در این زمینه افزایش دهند، چرا که به عقیده این برنامه سربازان رژیم صهیونیستی بیشتردر شهرها ومناطق روستایی می جنگند تا در مناطق باز. برنامه مومنتوم راهنمای نیروهای دفاعی اسرائیل برای پنج سال آینده بوده و مهم ترین اولویت آن کاهش نیروهای انسانی ، هزینه ها و تلفات ارتش اسرائیل است. به عبارتی اصل اساسی این برنامه این است که در یک جنگ آتی رژیم صیهونیستی باید در سریع ترین زمان ممکن به پیروزی دست یابد. برای انجام این کار برنامه بر بهبود توانایی اطلاعات نطامی برای مشخص کردن اهداف در سرزمین دشمن، تجهیز نیروهای دفاعی با تجهیزات بیشتر و بهتر تاکید داشته و همچنین بر نبردهایی تمرکز دارد که درآنها انتظار می رود سربازان از تجربه بیشتری برخوردار باشند.
علاوه بر این براساس این برنامه قراراست یک کارگروه اختصاصی تشکیل شود که اهدافی را انتخاب کند که نیروهای اطلاعات نظامی، نیروهای هوایی اسرائیل و فرماندهی سه گانه نیروهای دفاعی اسرائیل را دور هم جمع کند. این کارگروه عناصر و اجزای تشکیل دهنده آن واحدها را مشخص کرده و همچنین استفاده از تکنولوژی های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و داده های بزرگ را در شناسایی اهداف احتمالی برای حمله نظامی را گسترش خواهد داد. این برنامه قرار بود زودتر ارائه شود با این حال به دلیل انتخابات اسرائیل در مارس 2020 به تاخیر افتاد. در گزارش جدیدی که از این برنامه از سوی مرکز مطالعات استراتژیک بیگن- سادات منتشر شده است چند نکته قابل توجه است. این گزارش اشاره می کند که یکی از برجسته ترین جنبه های برنامه جدید نیروهای دفاعی اسرائیل، تجدید نظر در تعریف پیروزی است. تعریفی که از پیروزی در این برنامه ارائه شده است عبارت است از نابودی سریع قابلیت های دشمن، از بین بردن منظم و سریع چنین توانایی هایی، از قبیل پست های فرماندهی، پرتاب موشک، انبارهای اسلحه، سطوح فرماندهی دشمن و یا پرسنل جنگی. بر اساس این برنامه این قبیل موارد بسیار مهم تر از تصرف سرزمین است. علاوه بر این کیفیت توانایی های دشمن که نیروهای دفاعی قادر به از بین بردن آنها از زمین، هوا و دریا و نیز زمان و هزنیه های تلفات نیز مهم است. به صورت خلاصه تعریف پیروزی عبارت است از اربین بردن حداکثر قابلیت های دشمن در کمترین زمان و با کمترین هزینه و تلفات.
موضوعی دومی که از این گزارش می توان استنباط کرد این است که برنامه جدید ارتش اسرائیل به دنبال ایجاد نیروهای دفاعی سریع و کشنده است و به همین دلیل برنامه اصرار بر تجهیز بیشتر و بهتر این نیروها دارد. به عنوان مثال در این گزارش آمده است که به عنوان بخشی از برنامه جدید همه گردان ها به صورت دیجیتالی به کلیه نیروهای مربوطه در بخش خود و همچنین به مراکز اطلاعاتی وصل می شوند. فرماندهان شرکت کننده در عملیات ها قادرخواهند بود هواپیماهای بدون سرنشین خود را فعال کرده و از فرماندهی دیجیتال نیروهای دفاعی اسرائیل و شبکه کنترل برای فعال کردن تانک ها، هلیکوپترها یا واحدهای جنگ الکترونیکی بلافاصله پس از شناسایی اهداف حساس به زمان، مانند یک ضد تانک پنهان شده در طبقه سوم یا زیر مین یک برج استفاده کنند. این بدان معنی است که نیروهای دفاعی اسرائیل روشهای جدیدی برای شناسایی دشمن طرح ریزی کرده است،که براساس گزارش می تواند از طریق بهره گیری کامل از سنسورهای جدید، هوش مصنوعی و فناوری یادگیری ماشین عملیاتی شود. همچنین در این گزارش آمده است که اگر برنامه موفق شود، تا سال 2030 ، نیروهای دفاعی اسرائیل تبدیل به یک ماشین جنگی کشنده تمام عیار می شود که میتواند قابلیت های دشمن را درزمان مشخص و با کمترین تلفات ممکن از بین ببرد.گردان های این کشور با داشتن فرماندهی و کنترل و همچنین سامانه های جمع آوری اطلاعات، مستقل از 2020 خواهند بود. علاوه بر این نیروی هوایی این کشور می تواند حملات هوایی را انجام دهد که فراتر از تواناییهای گذشته و فعلی ارتش رژیم صهیونیستی باشد.
اما موضوع مهم تر این است که تمرکز اصلی این برنامه جدید عمدتا بر روی حماس، حزب الله و ایران است. نیروی دفاعی اسرائیل معتقد است که این برنامه جدید قابلیتهای منطقه ای آن را در مقابل حماس در جنوب و حزب الله در شمال بهبود می بخشد. فرض اصلی برنامه این است که این بازیگران برتری های ارتش اسرائیل را در منطقه محدود کرده و بنابراین هدف این است که مجددا برتری ها به نیروهای دفاعی اسرائیل منتقل شود تا از این طریق امنیت دولت حفظ شده و ضمن جلوگیری از جنگ، بازدارندگی اسرائیل افزایش یابد.به همین دلیل است که این طرح خواستار افزایش قابل توجه تعداد هدف های شناسایی شده در قلمرو حزب الله و حماس است که در صورت وقوع جنگ نابود شود. همچنین این طرح خواستار بهبود درکیفیت و فرکانس هزاران هدفی است که می توانند در طول یک روز مورد حمله قرار بگیرند. این طرح همچنین عنوان می دارد که در پاسخ به تهدیدهای در حال تغییر از سوی ایران، فرماندهی جدید امور ایران ایجاد می شود تا استراتژی های موجود و بخشهای همکاری های بین المللی را ترکیب کند. ریاست این فرماندهی جدید را یک ژنرال ارشد برعهده خواهد داشت و دو هدف کلیدی را دنبال خواهد کرد، برنامه ریزی و ترکیب استراتژی نظامی با توجه به حوزه فعالیت ایران. در رسانه‌های اسرائیلی این احتمال مطرح شده است که “فرماندهی امور ایران“ در ارتش رژیم صهیونیستی قرار است معادل نیروی قدس سپاه پاسداران و عملا نهادی برای خنثی کردن اهداف و ماموریت‌های این نیرو باشد.
با توجه به موارد فوق به نظر می رسد رژیم صهیونیستی در حال تغییر در استراتژی های جنگی خود است و این موضوعی است که درسند استراتژی نیروهای دفاعی اسرائیل (2015) نیز به آن اشاره شده است. در این سند آمده است که مه مترین تهدیدها برای رژیم صهیونیستی عبارتند ازكشورها؛ دور (ایران) نزدیک (لبنان)، دولتهای شکست خورده وكشورهای درروند تجزیه(سوریه). سازمان های فرودولتی(حزب الله، حماس). سازمان های تروریستی بدون پیوند با یک کشور یا جامعه خاص (جهاد اسلامی، جهاد اسلامی فلسطین، داعش و دیگران).استراتژی مقابله با اینها نیز دفاعی و تهاجمی خواهد بود. استراتژی دفاعی مبتنی بر حفظ موجودیت رژیم صهیونیستی، ایجاد بازدارندگی موثر، خنثی کردن تهدیدها و جلوگیری از درگیری خواهد بود. فرض اساسی استراتژی تهاجمی نیز این است که که دشمن را نمی توان با یک وضعیت دفاعی شکست داد. بنابراین برای دستیابی به نتایج نظامی ملموس استفاده از زور در وضعیت تهاجمی ضروری است. استفاده از زور به منظور دستیابی به اهداف سیاسی در حالی که مطابق با مقررات حقوق بین الملل با تأکید بر قوانین جنگ، و حراست از مشروعیت دولت اباشد، با قاطعیت انجام خواهد شد.
در استراتژی جدید اسرائیل به دنبال افزایش توانایی نیروهای دفاعی خود در نبردهای شهری است و در عین حال خود را برای مواجهه با تهدیدهای احتمالی از سوی حزب الله، حماس و حتی ایران آماده می کند. همانگونه که در متن طرح جدید نیروهای دفاعی اسرائیل نیزآمده است با توجه به تغییر مفهوم پیروزی رژیم صهیونیستی تلاش دارد تا حد امکان با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته زمان این درگیری را کاهش داد. در عین ضمن از بین بردن قابلیت های متعدد دشمن تلفات کمتری متقبل شود. این نیاز به تغییر در استراتژی از آنجا ناشی می شود که در سالهای گذشته گروه هایی مانند حماس و حزب الله رژیم صهیونیستی را با ترکیب پیشرفته ای از تاکتیک های نظامی و چریکی و همچنین سیستم های تسلیحاتی و ارتباطی که معمولا در سطح نیروهای مسلح کشورهای توسعه یافته هستند، شگفت زده کرده است. بنابراین ارائه کنندگان این طرح به این نتیجه رسیده اند که محیط و تهدیدهایی که از آن ناشی می شود تغییر کرده است و بنابراین نیازمند اتخاذ رویکرد جدید است. در این رویکرد جدید رژیم صهیونیستی تلاش دارد با استفاده از فناوری های جدید تا حد امکان بین خود و نیروهایی که با آن درگیر است فاصله ایجاد کند تا از طریق تلفات انسانی خود را کاهش دهد.
برنامه جدید ارتش رژیم صهیونیستی به تصویب بسیاری از وزرا از جمله وزارت دفاع رسیده است با این حال چالش اصلی برای این طرح تامین بودجه آن است که تصمیم گیری در مورد آن به دولت آینده واگذار شده است. براساس پیش بینی ها این برنامه به حدود ۱۰ میلیارد دلار بودجه اضافی در پنج سال آینده نیاز دارد که دولت آینده اسرائیل باید آن را تایید و تامین کند. از موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که بسیاری از موارد محدودیت های اقتصادی مانند محدودیت های سیاسی، باعث به تأخیر انداختن و یا حتی از فراموش شدن اجرای طرحهای چندساله می شود. . شیوع ویروس کرونا نیز این کمبود بودجه را تشدید کرده است. مبارزه با بیماری همه گیر، هزینه های هنگفتی را چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم به همراه دارد. در حال حاضر نمی توان برای از بین بردن بیماری همه گیر قیمتی تعیین کرد، اما کاملا واضح است که در دوره پس از کرونا، رژیم صیهونیستی برای احیای اقتصاد و ترغیب رشد مجدد باید سرمایه گذاری چشمگیری داشته باشد. این بدان معنی است که به احتمال زیاد بودجه کافی برای اجرای برنامه چند ساله “مومنتوم“ وجود نخواهد داشت. با این حال نمیتوان از چشم انداز این برنامه غافل شد که چرا در صورت حمایت متحدان اسرائیل عملیاتی شدن چنین برنامه ای دور از انتظار نیست.
