ترکیه و آلمان: بحران رو به وخامت
مترجم: مریم قهرمانی
اقدامات شدید صورت گرفته توسط رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پس از تلاش نافرجام کودتا در سال 2016، موجب تعمیق بحران با برخی از کشورهای غربی شده است که آلمان در صدر لیست این کشورها قرار دارد. از پس از کودتا، روابط میان آنکارا و برلین به میزان بی سابقه ای کاهش داشته است. بااینحال، با توجه به تاریخ روابط نزدیک این دو کشور، حجم ثابت تجارت اقتصادی در طول این سال ها، و توان ترکیه در تثبیت موج مهاجرت ها به اروپا، این دو کشور توانایی یافتن کانال ارتباطی برای مهار بحران را می توانند پیدا کنند.
رئیس جمهور ترکیه، در پی ناکامی کودتای سال گذشته علیه دولت اردوغان، به دنبال تحکیم وضعیت خود و ارسال پیام اتحاد تحت لوای دموکراسی علیه “دشمنان ترکیه در خانه و خارج از کشور” است. در عمل، ترکیه در حال تجربه تحولات عمیق داخلی است. با هدف تحکیم قدرت، مقامات به دنبال آزار و اذیت شخصیت های عمومی و اعضای رسانه های ترکیه هستند.
تلاش برای کودتا و شکست در آن، نقطه عطفی برای ترکیه بوده است. اقدامات سرکوبگرانه اردوغان به تقویت محافل اسلامی و ضدغربی داخل ترکیه کمک کرده و موجب اصطکاک بیشتر آنکارا با غرب شده است. به علاوه، بی ثباتی های ژئوپلتیکی و ضعف پایدار واشنگتون در خاورمیانه موجب شده است تا روابط ترکیه با کشورهایی چون ایران، روسیه و قطر گرم شود؛ تغییری که می تواند تاثیر بسزایی بر بلندپروازی های انرژی ترکیه و نیازهای اقتصادی آن داشته باشد.
روابط ترکیه و آلمان در ماه های گذشته شکننده تر شده است. این تنش ها در تضاد کامل با زمان عادی، چه قبل و چه بعد از کودتا، است که برلین رویکرد واقع گرایانه نسبت به آنکارا در رابطه با اتحادیه اروپا را اتخاذ کرده و پیوندهای سیاسی عمیق با ترکیه را حفظ کرده بود.
تنش های در حال افزایش میان این دو کشور ظاهرا در حال بروز هستند. نیروهای امنیتی ترکیه، فعالان و روزنامه نگاران آلمانی مظنون به تحریک تروریسم علیه اهداف ترکی را در ترکیه دستگیر کرده اند. همچنین ترکیه از بازدید نمایندگان پارلمان آلمان از نیروهای آلمانی ناتو مستقر در ترکیه، برای مقابله با داعش، ممانعت به عمل آورد. مقامات آلمان نیز با ممانعت از برگزاری تظاهرات در آلمان پیش از رفراندوم ماه آوریل ترکیه، به این اقدام ترکیه پاسخ دادند.
با توجه به انتخابات این ماه آلمان به نظر می رسد که کشمکش ها با ترکیه رو به وخامت بگذارد. اردوغان اخیرا مدعی شد که هشدار سفر آلمان به ترکیه، تلاشی خیره سرانه برای بهره برداری از بحران میان دو کشور برای دستاوردهای سیاسی است.
به نظر می رسد که اردوغان برلین را بخشی از توطئه غرب برای تضعیف ترکیه می داند. برای تقویت این اتهام، سازمان های اجرایی ترکیه اطلاعات نادرستی را مبنی بر مشارکت شرکت های مالی آلمانی در جنبش فتح الله گولن، تبعیدی ترک که بر اساس باور دولت کودتای نافرجام را صورت داده است، منتشر می کنند.
آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، به دنبال اعمال تحریم هایی برای محدود ساختن اردوغان است. هم چنین در آلمان عده ای خواستار توقف اتحاد گمرکی اتحادیه اروپا با ترکیه هستند که در صورت تصویب، می تواند موجب بروز مشکلات جدی برای آنکارا شود. آلمان شریک اصلی تجاری ترکیه است. آنکارا هنوز از تحریم های اعمال شده توسط روسیه، به دنبال ساقط کردن جنگنده روس در سوریه در سال 2015، خلاصی نیافته است که تحریم های جدید علیه آن اعمال خواهد شد.
شرکت های سرمایه گذاری هم در آلمان و هم در ترکیه، از آسیب هایی نگرانی دارند که به واسطه بحران های این چنینی ایجاد خواهد شد، و امیدوارند که خصومت میان کشورها بلافاصله پس از انتخابات آلمان حل شود. اخیرا اردوغان، 19 نماینده از شرکت های آلمانی را به دیداری در آنکارا فراخوانده است تا نگرانی های آنها را مرتفع کرده و به آنها اطمینان دهد که موقعیت آنها در اقتصاد ترکیه آسیب نخواهد دید.
مفهوم روابط میان آنکارا و برلین می تواند تاثیرات گسترده ای بر رابطه ترکیه با غرب، مخصوصا واشنگتون داشته باشد. آنکارا در مناقشه با ایالات متحده، اصلی ترین شریک ناتوی خود به سر می برد. این مناقشه بر سر همکاری تاکتیکی اخیر ایالات متحده با نیروهای کردی در سوریه است؛ نیروهایی که دولت ترکیه آنها را به عنوان ارتش عملیاتی پ.ک.ک و تهدیدی برای امنیت ملی ترکیه می داند. تنش های آمریکا با برلین می تواند موجب وخامت روابط با واشنگتون شود.
می توان چنین فرض کرد که رابطه میان ترکیه و آلمان، به این زودی ترمیم نخواهد شد و از بی ثباتی های داخلی نیز اثر خواهد پذیرفت. بااینحال، در دیدگاه روابط قوی تاریخی این دو کشور، شاید این دو کشور بحران را محدود نگاه دارند تا از تاثیرات اقتصادی آن بکاهند. توانایی آنکارا برای اثرگذاری روی مهاجران ترک ساکن آلمان، همکاری آن در مبارزه با داعش، و ظرفیت آن برای کمک به اروپا درخصوص بحران پناهندگان و دیگر مسائل سیاسی مانند مناقشه قبرس، می تواند موجب ایجاد کانالی برای گفتگو میان دو کشور جهت کاهش بحران در روابط دو کشور شود.
منبع: BESA
** مسئولیت صحت و سقم مطالب موجود در یادداشت ها،مقالات و مصاحبه های منتشر شده در سایت به عهده نویسنده بوده و انتشار آنها الزاما به معنی تایید مطلب یا بیانگر دیدگاه های موسسه نمی باشد.
