تحلیل SWOT کشور مالدیو

نیلوفر باقرنیا

 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل

مقدمه

مالدیو کشوری جزیره‌ای در اقیانوس هند واقع در جنوب غربی هند است و بیشتر جمعیت 400 هزارنفری آن را مسلمانان اهل سنت تشکیل می‌دهند. این کشور از سال 1887 تا 1965 به مدت 87 سال تحت استعمار انگلیس قرار داشته و پس از استقلال، پارلمان در سال 1967 نظام حکومتی آن را با اکثریت آرا از پادشاهی مشروطه به جمهوری ریاستی تغییر داد. مالدیو با مشکلات داخلی و بین‌المللی چندی مواجه بوده که در کنار آن دارای فرصت‌های خارجی و توانایی‌های داخلی است که در ادامه به آنها اشاره می‌گردد.

نقاط قوت و ضعف

 مجمع‌الجزایر مالدیو پس از چند دهه حکومت غیردموکراتیک در سال 2008 شاهد اولین انتخابات آزاد بود که در آن محمد نشید به ریاست‌جمهوری رسید؛ اما دولت او پس از چندی در اثر کودتای نظامی سقوط کرد. عبدالله یمین رهبر حزب پیشرو، از 17 نوامبر 2013 ششمین رئیس‌جمهوری منتخب بوده است. محمد نشید رئیس‌جمهوری پیشین، رقیب اصلی او در انتخابات، به عنوان فعال حقوق بشر در دوره ریاست‌جمهوری یمین تبعید گردید. در انتخابات اخیر(23 سپتامبر 2018) ابراهیم محمد‌صالح ۵۶ ساله که در جریان چندین دهه حکومت استبدادی یک فعال حامی دموکراسی بود و سابق بر این هم رهبر اکثریت پارلمان این کشور محسوب می‌شد، پس از آنکه چهره‌های برجسته مخالفان مالدیو توسط دولت به زندان افتاده یا تبعید شدند، کاندیدای ریاست جمهوری حزب دموکراتیک مالدیو شد. عبدالله یمین که به نتیجه انتخابات معترض بود، دادگاه عالی مالدیو رای به معتبر بودن انتخابات داد. در حالت کلی می‌توان گفت همواره این کشور شاهد بی‌ثباتی سیاسی، انتخابات پرخشونت و دستگیری مخالفان همراه بوده و ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا این کشور را به نقض حقوق بشر متهم نموده‌اند.

از طرف دیگر مالدیو با مشکلات اقتصادی نیز مواجه بوده است.چین با سرمایه‌گذاری میلیون‌ها دلار در این کشور کم مساحت اعم از مسکن و ساخت بزرگراه به عنوان بخشی از ابتکار عمل کمربند و جاده پکن باعث گردیده بیش از ۴۰۰ هزار تن از سکنه این کشور کوچک جزیره نشین بدهکار شوند. به‌طوری ‌که رئیس جمهوری جدید این کشور در روز ادای سوگند خود اعلام کرد که صندوق پولی آن به غارت رفته و وضعیت صندوق ذخیره ارزی و مالی کشور به گونه‌ای است که میلیاردها روفیه (پول ملی مالدیو) به دلیل اختلاس و فساد در سطوح مختلف دولتی هدر رفته است. همچنین از نظر جغرافیایی نیز این کشور با مخاطراتی روبه‌رو است. درواقع متوسط ارتفاع این کشور از سطح دریا یک و نیم متر بوده و پست‌ترین منطقه زمین به شمار می‌آید. به همین دلیل نگرانی‌های فراوانی درباره احتمال غرق شدن آن در آینده بر اثر گرمایش جهانی وجود دارد.

در کنار نقاط ضعف، مالدیو دارای نقاط قوتی نیز است. تولید ناخالص داخلی این کشور که از 2/6 درصد به 9/6 درصد در سال 2017 رسید، دارای سه بخش توریسم (73 %)، کشاورزی( 4%) و صنعت ماهیگیری و قایق سازی(23%) است. همانطور که اشاره شد صنعت گردشگری با دارا بودن بیشترین سهم در اقتصاد کشور منجر به افزایش 2 درصدی تولید ناخالص داخلی گردیده و پیش‌بینی می‌شود در سال 2028 نیز 5 درصد رشد داشته و وضعیت بیکاری و سرمایه‌گذاری کشور بهبود داشته باشد. همچنین انتظار می‌رود با روی کار آمدن ابراهیم محمدصالح و کاهش بی‌ثباتی سیاسی، صنعت توریسم گسترش پیدا کرده و کشور در مراتب بالاتری از نظر رشد و توسعه اقتصادی قرار گیرد.

فرصت‌ها و تهدیدها

بعد از استقلال مالدیو، رقابت چین و هند در این کشور تاثیرگذار بوده است.روابط هند و مالدیو به دوره استقلال آن از بریتانیا در سال ۱۹۶۵ باز می گردد. از همان زمان هند سعی نموده نقش بنیادین در بازسازی اقتصادی و برقراری ثبات سیاسی در این کشور بازی کند. حمایتهای هند از مالدیو تا زمان استعفای «محمدنشید» رئیس جمهور وقت مجمع الجزایر تا سال۲۰۱۲ادامه یافت. اما بعد از استعفای وی دولت جدید مالدیو قرارداد توسعه فرودگاه ماله را که فقط چند ماه قبل به هندیها واگذارکرده بود به دست چینی ها سپرد. نفوذ چین در مالدیو با سرعت بالایی اتفاق افتاد. پکن تا سال ۲۰۱۱ حتی در مالدیو سفارتخانه هم نداشت. ولی با استعفای نشید، رئیس جمهور چین، در سپتامبر ۲۰۱۴ به مالدیو سفر کرد و مورد استقبال گرم مقامات این کشور قرار گرفت. در این سفر او قول داد مالدیو را تبدیل به یک قطب گردشگری مهم تر از اروپا تبدیل کند.

از سویی مخالفان طرفدار هند در مالدیو نیز تبلیغات منفی خود علیه چین را در این کشور آغاز کردند. در ژانویه ۲۰۱۸ محمد نشید، رهبر مخالفان مالدیو از حزب دموکراتیک اعلام کرد با افزایش نفوذ اقتصادی چین در مالدیو این مجمع الجزایر عملا توسط چین اشغال شده است. بحران بدهی یکی دیگر از اشکالات مخالفان به توسعه روابط تجاری دو کشور است. از طرف دیگر، روابط مالدیو و چین تنها به طرح‌های اقتصادی منحصر نبود و به حوزه‌های سیاسی-نظامی که از جمله می‌توان به پهلوگیری کشتیهای نظامی چینی در بنادر مالدیو در سال۲۰۱۷وعدول هند از آداب و اصول دیپلماتیک وارتباطگیری مستقیم با بدنه مخالفان مالدیو تا محدود کردن سفرهای سفیر هند در مالدیو توسط ماله اشاره کرد.هند به شدت نگران حضور چین در پروژه ‘آی هوان’ در شمال شرقی مالدیو است. این منطقه در میان یکی از شلوغ ترین مسیر های تجاری دریایی میان خاورمیانه و جنوب شرق آسیا و همچنین بسیار نزدیک به جزایر ‘لکشادیب’ هند است. درواقع چین با کنترل این منطقه قصد دارد از آن به عنوان یک مسیر رفت و آمد برای زیردریایی های خود در جنوب و مرکز اقیانوس هند استفاده کند که این امر با منافع هند در تضاد است. اما با روی کار آمدن ابراهیم محمد صالح برخلاف عبدالله یمین رئیس جمهور پیشین این کشور که فردی چین-گرا بود، سعی در دوری از چین و نزدیکی به هند را داشته است.

در طرف مقابل، رقابت قدرت‌ها در مالدیو می‌تواند به‌سان شمشیر دو لبه عمل کند. درواقع علی‌رغم اینکه رقابت‌ها منجر به نفوذ و دخالت بیشتر و شکل‌گیری گروه‌های مختلف مخالف، بی‌ثباتی سیاسی و برهم خوردن امنیت ملی می‌شود، در عین حال این کشور می‌تواند از رقابت‌‌ها بهره‌گیری کرده و در جهت رشدو توسعه اقتصادی استفاده کند. همچنین، مجمعالجزایر مالدیو در بالای خطوط ارتباطات دریایی که از کانال سوئز و خلیج فارس به سوی تنگه مالاکا عبور می‌کند، قرار گرفته که از نظر ژئوپلیتیکی بسیار حائز اهمیت است. در واقع 70 درصد تجارت جهانی و تقریبا 80 درصد نیازمندی‌های انرژی چین از این خطوط می‌گذرد و ماله پایتخت مالدیو می‌تواند نقش بسزایی برای چین در جهت نفوذ بیشتر در اقیانوس هند از طریق پروژه‌های مختلف از قبیل زنجیره مروارید و یک کمربند، یک جاده بازی کند. در این راستا بیم هند از نفوذ چین در اقیانوس هند موجب نقش‌آفرینی بیشتر هند در مقابل چین شده و مالدیو می‌تواند از رقابت‌های روزافزون دو کشور استفاده نماید.

References

·         BIBLIOGRAPHY Kazmin, Amy. (2018, September 28). Advantage India in struggle with China over Maldives. Retrieved from Financial Times: https://www.ft.com/content/24b0bb54-c22d-11e8-95b1-d36dfef1b89a

·        Chandran, Nyshka. (2018, September 25). India notches a win over China as tropical island changes leadership. Retrieved from CNBC: https://www.cnbc.com/2018/09/25/maldives-election-could-see-closer-ties-with-india.html

·        Hasnain, S. A. (2018, Septeber 29). The Maldives & geopolitics. Retrieved from dnaindia.com: https://www.dnaindia.com/analysis/column-the-maldives-geopolitics-2669188

·        Maldives GDP Annual Growth Rate. (2017). Retrieved from Trading Economics: https://tradingeconomics.com/maldives/gdp-growth-annual

·        Travel and Tourism Economic impact 2018 Maldives. (2018). World Travel and Tourism Council, 1-17. -2018/2018

·        V.Pant, Harsh. (2018, September 26). A change in the Maldives. Retrieved from The Hindu: https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/a-change-in-the-maldives/article25041768.ece

·        چرخش مالدیو از چین به سوی هند. (1397, 08 26). بازیابی از خبرگزاری ایرنا: http://www.irna.ir/fa/News/83103165

·        رقابت دو قدرت بر سر جزیره ای کوچک. (1397, 01 21). بازیابی از ایرنا: http://www.irna.ir/fa/News/82882158

·        رئیس جمهوری جدید مالدیو نسبت به وضعیت بد اقتصادی هشدار داد. (1397, آبان 27). بازیابی از خبرگزاری ایسنا: https://www.isna.ir/news/97082713237/

·        کاندیدای اپوزیسیون مالدیو برنده انتخابات ریاست جمهوری شد، آمریکا تبریک گفت. (1397, آبان 24). بازیابی از booralan.com: https://booralan.com/post/

·        مالدیو را از نظر اقتصادی و سیاسی بشناسید. (2017, January 23). بازیابی از http://maldivestours.ir/

·        مجمع الجزایر مالدیو و مساله موازنه هند از طریق چین. (1396, اسفند 29). بازیابی از مرکز مطالعات شبه قاره: http://scs-center.com/kygKf

·        نتایج انتخابات ریاست جمهوری مالدیو تایید شد. (1397, مهر 29). بازیابی از ایسنا: https://www.isna.ir/news/97072916166/

·        نتیجه اولیه انتخابات مالدیو اعلام شد/ رییس جمهور کنونی شکست را پذیرفت. (2018, 9 25). بازیابی از persian.cri.cn: http://persian.cri.cn/921/2018/09/25/1s176578.htm

·        یک‌سوم اقتصاد مالدیو تحت‌تاثیر ناآرامی‌های امنیتی. (1394, 08 20). بازیابی از اقتصاد نیوز: https://www.eghtesadnews.com/

 **مسئولیت صحت و سقم مطالب موجود در یادداشت‌ها، مقالات و مصاحبه‌های منتشر شده در سایت به عهده نویسنده بوده و انتشار آنها الزاماً به معنی تایید مطلب یا بیانگر دیدگاه‌های موسسه نیست.