تا زمانی که اقشار روشنفکر دینی نتوانند در سطوح تصمیم گیری کلان سنگاپور مؤثر واقع شوند در آن صورت زمینه برای ایجاد بحرانهای فکری و در نهایت اجتماعی و سیاسی و شکل گیری جریانهای شبه نظامی جماعت اسلامی فراهم می گردد.
راهکارهای جذب جماعت اسلامی سنگاپور
یکی از مسائل مهمی که باید در زمینه جماعت اسلامی مورد بررسی قرار گیرد شناسائی روشهای جذب می باشد. ایدئولوژی و بیانیه ها و رزومه افرادی که به این جماعت وابسته بودند نشان می دهند که عموما سه دلیل عمده در کیفیت جذب افراد به این گروه مشاهده شده است. این سه عوامل عبارتند از:
– ساختار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی
– عوامل انگیزشی
– عوامل تحریک کننده مستقیم
در هر حال ممکن است چند عامل به یکدیگر پیوند بخورد و فضائی روحی و روانی برای فرد ایجاد نماید تا به این جماعت بپیوندد و به عنوان عضوی فعال در واحدهای مختلف عملیاتی عمل نماید.
عوامل ساختاری عواملی محیطی هستند که زندگی افراد را به صورت مستقیم و غیر مستقیم تحت تأثیر قرار می دهند و فرد خواسته یا ناخواسته به سمت این جماعت گرایش پیدا می کند.
یکی از عوامل محیطی مؤثر بر افراد ممکن است رشد سریع تکنولوژی در سنگاپور در طول سالهای گذشته باشد. شاید در نظر بسیاری از تحلیل گران سیاسی بتوان سنگاپور را کشوری با ثبات و موفق در مدیریت فرهنگها و نژادهای متفاوت دانست، اما برخی دیگر از تحلیل گران اعتقاد دارند که پیشرفت تکنولوژیک سنگاپور در ابعاد گسترده و در بازه زمانی اندک سبب شده است تا مردم یک نوع احساس کمبود معنویت و گرایشهای دینی در خود احساس کنند و چون طبیعت بشری به سمت معنویت گرایش دارد، فاصله گرفتن از این حس طبیعی زمینه را برای یک نوع گرایش افراطی تر از دین فراهم می سازد. اعضای جماعت اسلامی سنگاپور که در چند مرحله دستگیر شده اند همگی دارای تحصیلات در مدارس غیر دینی و سکولار و شغل مناسب در ادارات رسمی و غیر رسمی کشور و نیز منازل شخصی بوده اند و انگیزه های مادی و بیکاری و نداشتن سواد در این جماعت مشاهده نشده است. این افراد اعتقاد داشتند که دین دارای جایگاهی برتر از ارزشهای مادی می باشد و زندگی مطلوب از نظر آنان در دنیای مادی مدرن تأمین نمی شود و باید به دنبال احیای ارزشهای معنوی و دینی باشند و این نوع نگرش به دین و دنیا در سیاست جذب جماعت اسلامی و تبلیغات آن به خوبی مشاهده می شود. سیاست جذب جماعت اسلامی سنگاپور عمدتا بر این اصل استوار بوده است که مسلمانان باید اعتقادات خود به دین و شناخت واقعی از ارزشهای دینی را خوب بشناسند و این ارزشهای معنوی را در زندگی فردی و اجتماعی خود عملی سازند تا بتوانند در ایجاد حکومتی مبتنی بر ارزشهای دینی نقش ایفا کنند و از سیطره فرهنگ غرب و ماتریالیسم رهائی یابند. همه این تبلیغات و شعارهای دینی عموما بر اساس تفسیر سلفی از دین صورت می گیرد و با دادن شعار رجوع به قرآن و سنت سعی در گسترش تفسیر دین بر اساس نوع تفکرات سلفی و افراطی از دین دارند.
شاید بتوان همین عامل ساختاری را که به آن اشاره شد در دیگر کشورهای مدرن نیز مؤثر دانست و تقریبا بکارگیری چنین روشی در جذب نسلی که بیشتر عمر خویش را پشت رایانه ها سپری کرده اند و زمان زیادی برای اندیشیدن به متافیزیک و ارزشهای معنوی صرف نکرده اند و از یک خلأ معنوی و دینی نیز رنج می برند و از همه لذات مادی سیر شده اند و جائی برای تنوع بیشتر در زندگی نمی یابند بسیار مفید بوده است و گروههای افراطی دینی از شرایط کنونی جهان مدرن به بهترین وجه در جهت منافع خویش بهره جسته اند. رشد سریع تکنولوژی و شهرنشینی یک احساس شدیدی از خودبیگانگی و پوچی را در انسان پدید می آورد که فرد دچار بحران هویت و بی ریشگی می گردد. طبیعی است در چنین شرایطی بازگشت به دین و اعتقادات و ارزشهای دینی می تواند تا حدّ زیادی این بحران را کاهش دهد و فرد با انجام فرایض دینی به یک نوع اعتماد به نفس و آینده ای روشن و فضائی مملو از معنویت دست می یابد و از عوارض ناشی از مدرنیسم و زندگی مادی رها و آزاد می شود. همین امر سبب شده است در دهه های اخیر تا گرایش به معنویت و دین در میان جوامع مسلمان نشین و از جمله سنگاپور به شدت افزایش یابد. این تغییرات ایدوئولوژیک و ایمانی در میان مسلمانان عصر کنونی به افزایش پوشش حجاب بانوان و میزان تردد آنان به مساجد و انجام اعمال عبادی در مناسبتهای دینی به خوبی قابل مشاهده است و گروههای زیادی از جوانان در حال حاضر برای مبارزه با ازخودبیگانگی و بی هویتی و مبارزه با اثرات منفی دنیای مدرن به حیات معنوی روی آورده اند و سبک زندگی خویش را نیز تغییر داده اند. در حقیقت جامعه ای که حقایق دینی و معنوی در آن نادیده گرفته می شود به سوی دین و معنویت سوق داده می شود و در این میان گروهها و جریانهای مختلف با اغراض و امیال گوناگون در کمین نشسته اند تا افراد مورد نظر خویش را صید نمایند و بهترین روش صید نیز برگزاری دوره های آموزش دینی در منازل و مراکز متعدد می باشد و گاهی نیز این صیادان همان برنامه ریزان و رهبران جماعت اسلامی می باشند که در این دوره ها افراد مستعد را برای اهداف عملیاتی خویش بکار می گیرند. در جامعه چند مذهبی و چند فرهنگی سنگاپور هنوز ظریفیت برای گرایش بیشتر به دین و ارزشهای دینی و در عین حال شهروندی مناسب و قانونمند برای سنگاپور وجود دارد و این ظرفیت به گونه ای است که افراد برای کسب اطلاعات دینی و بازیابی هویت دینی خود اجبارا نباید در دام جماعت اسلامی گرفتار شوند، بلکه سازمانها و مراکز دینی سنگاپور می توانند با افزایش ظرفیت کمی و کیفی خود به خواسته های معنوی و دینی اتباع مسلمان پاسخ مثبت دهند و زمینه برای پیوستن به جماعت اسلامی تنگتر و سخت تر شود.
در این میان رهبرانی از جماعت اسلامی در تلاش بوده اند تا راههایی را به مسلمانان تشنه معنویت نشان دهند که با عناصر زمان و مکان و فضای مدرن جامعه ناسازگاری ندارد و انسان می تواند با تبعیت از فرمانهای جماعت اسلامی هم بر ارزشهای دینی استوار باشد و هم به مدرنیته. این طراحی نظام انعطاف پذیر توسط جماعت اسلامی سنگاپور توانسته است به گونه ای گوی سبقت را بر رقیبان سنتی دینی برباید و سبک مدرن آموزشهای آنان بر روشهای کلاسیک مدارس قدیم پیشی گیرد و این یکی از رموز موفقیت جماعت اسلامی سنگاپور در جذب نیروهای جوان بشمار می آید. در مقابل می بینیم که سنگاپور علی رغم داشتن وزارتی زیر نظر کابینه دولت که متکفل رسیدگی به امور مسلمانان است و نیز شورای دین اسلامی سنگاپور Majlis Ugama Islam Singapura و سازمان منداکی Yayasan Mendaki که در سازماندهی فرهنگی ، آموزشی، دینی و سیاسی مسلمانان سنگاپور نقش مهمی ایفا می کند، اما همه این تشکیلات دینی برای اعضا و رهبران جماعت اسلامی چندان اهمیتی نداشته و از آن نقش برجسته تأثیرگذار بر نسلهای جدید بی بهره اند و این نقش ضعیف سازمانهای رسمی دینی در سنگاپور سبب شده است تا روشهای جماعت اسلامی در پر کردن خلأ معنوی مؤثرتر واقع شود. سازمانهای مذکور دینی از نظر رهبران جماعت اسلامی سازمانهایی وابسته به نظام ظالمی ارزیابی می گردد که مسلمانان سنگاپور تحت ظلم آنان واقع شده اند و دولت کافر و همگام با آمریکا و اسرائیل بر مقدرات مسلمانان حاکمیت دارد، به همین علت سازمانهای دینی آن نیز دارای مشروعیت دینی نمی باشند. این دیدگاه جماعت اسلامی سنگاپور زمانی پر رنگتر می شود که می بینیم سازمانهای رسمی دینی و رهبران سنتی مسلمان هنوز نتوانسته اند یک نظام آموزشی مستقل با آموزش اجباری برای کودکان و داشتن حجاب برای دختران تعریف نمایند. بسیاری از مسلمانان سنگاپور نسبت به این موضوع ابراز نارضایتی کرده اند و عدم موفقیت این سازمانهای رسمی نوعی اعتراض عمومی مسلمانان را نیز به دنبال داشته است. مثال دیگر این که در جریان درخواست آموزش اجباری با نظام اسلامی تعدادی از گروههای اسلامی سعی کردند تا کمیته ای مستقل از شورای دینی اسلامی سنگاپور MUIS در مدارس دینی تشکیل دهند و این به معنای کاهش اعتماد مسلمانان به سازمانهای رسمی دینی بود. در حقیقت مدارس دینی چندان اعتمادی به شورای دینی اسلامی سنگاپور برای وساطت نزد دولت برای پیگیری آموزش اجباری نداشتند.
عامل دوم از عوامل جذب جماعت اسلامی عامل انگیزشی است که فرد تحریک می شود تا اقدام به عمل نماید. عامل انگیزشی عاملی است که از عوامل ساختاری جامعه استفاده کرده و به فرد انگیزه عمل می بخشد و ایدئولوژی می تواند این نقش را به خوبی ایفا نماید. ایدوئولوژی در جماعت اسلامی سنگاپور نقش مهمی در تبیین جهان بینی فرد و نوع نگرش وی به قضایای سیاسی و اجتماعی ایفا می کند و همین نوع نگرش اعتقادی است که به فرد انگیزه می دهد تا اقدامی را در جهت تحقق ارمانهای جماعت اسلامی انجام دهد. انگیزه های ایدوئولوژیک جماعت اسلامی سنگاپور عمدتا در سه بخش تقسیم بندی می شوند: دینی، سیاسی و اجتماعی-اقتصادی. همان گونه که می دانیم انگیزه دینی نقش مهمتری را نسبه دو انگیزه دیگر ایفا می کند، ضمن آنکه انگیزه های سیاسی و اجتماعی-اقتصادی نیز بر اساس دیدگاه اسلام سیاسی در کمون انگیزه دینی وجود دارند و از یکدیگر غیر قابل تفکیک می باشند. در وهله نخست دین می تواند یک پیوند ایدئولوژیک پایدار بین افراد مختلف جامعه با پیشینه های علمی، اقتصادی و اجتماعی گوناگون ایجاد نماید. متون دینی یعنی قرآن و سنت نبوی مهمترین عامل وحدت اعضای گروه می باشند که آنان بر اساس آموزه های متون دینی به انجام فعالیتهای مختلف و مأموریتهای عملیاتی اقدام می نمایند و همین متون دینی است که عامل ارتباط هر عضو با سازمان خود به عنوان مرجع بشمار می آید، یعنی اعضای گروه با نوع تفسیری که از قرآن و سنت در ذهن خود دارند با این سازمان مرجع ارتباط ایدئولوژیک پیدا می نمایند و رهبران دینی آن سازمان نیز با ارائه آموزشهای متفاوت و برگزاری اردوهای اعتقادی به این اعتقادات استحکام بیشتری می بخشند. بکارگیری مفاهیمی چون “استحقاق عذاب الهی” و “ارتداد از دین واقعی” برای محکوم کردن طرف مقابل و مجازات وی و وعده دادن به بهشت و مغفرت الهی برای دادن پاداش به آنان از ترفندهای ایدئولوژیک جماعت اسلامی برای تحریک عواطف و ایجاد انگیزه در آنان و انسجام گروهی و وفاداری سازمانی بشمار می آید.
انگیزه های دوم و سوم یعنی سیاسی و اجتماعی-اقتصادی عموما از درونمایه دیدگاه دینی بر اساس فلسفه اسلام سیاسی نشأت می گیرند و تفکیک میان دین و آن دو عامل امری غیر ممکن می نماید. در بعد سیاسی می دانیم که برقراری دولت اسلامی برای حاکمیت شریعت بر زندگی فردی و اجتماعی از جمله وظایف دینی برشمرده شده است و بدون حکومت دینی بسیاری از احکام شرعی معطل مانده و به همین علت برای حاکمیت خداوند بر حیات انسان و تکامل و رشد و تعالی او باید زمینه را برای تشکیل حکومت اسلامی مهیا نمود و با ایجاد حکومت اسلامی است که عدالت واقعی برای همه مردم جهان محقق می گردد و سعادت دنیوی و اخروی انسان تضمین می شود. با چنین توصیفی از عامل انگیزش دینی و سیاسی در جماعت اسلامی می بینیم که اهداف آنان در این بعد با دیگر جریانهای سیاسی اسلامی همچون انقلاب اسلامی ایران و اخوان المسلمین مصر و حزب التحریر مالزی تطابق کامل دارد، اگرچه در کیفیت برقراری دولت و جزئیات آن میان مذاهب مختلف و جریانهای سیاسی اسلامی اختلاف ماهوی وجود دارد. در انگیزش اجتماعی-اقتصادی نیز می بینیم که پیوند مستحکمی با ارزشهای دینی دارد و تفکیک آن دو غیر ممکن است، به این معنی که یکی از عوامل انگیزشی اجتماعی-اقتصادی ظلمهایی است که از نظر اجتماعی و اقتصادی به طبقه ضعیف مسلمانان جامعه وارد می شود و وظیفه یک مسلمان متعهد است که در برابر این ظلمها قیام کند و علیه دستگاه ظالم و جائر مبارزه نماید. البته همان گونه که ذکر کردیم بیشتر اعضای جماعت اسلامی سنگاپور از طبقه ضعیف جامعه نیستند و همگی دارای تحصیلات عالی و شغل مناسب می باشند، اما وجود ظلم اجتماعی و اقتصادی در طبقات ضعیف جامعه سبب می شود تا دیگر اعضای فعال جماعت اسلامی به مبارزه با دستگاه جائر قیام کنند و حق مظلومان را از ظالمان بگیرند و این نوع مبارزه در درونمایه تعالیم دینی اسلام نهادینه شده و تقریبا می توان آن را جزو ضروریات سیاسی دین برشمرد. فاصله طبقاتی و ظلمهای اجتماعی از دیگر عوامل انگیزشی جماعت اسلامی سنگاپور در مبارزه مسلحانه علیه حکومت بشمار می آید. لازم به ذکر است که این احساس مسئولیت اعضای جماعت اسلامی نسبت به وضعیت اجتماعی و اقتصادی مسلمانان لزوما مرتبط به وضعیت مسلمانان سنگاپور نمی باشد و رسیدگی و اهتمام به مسلمانان جهان و از جمله جنوب شرق آسیا نیز در اهداف این جماعت تعریف شده است.
تاکنون به دو عامل از عوامل سه گانه سیاست جذب جماعت اسلامی سنگاپور یعنی ساختار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و عوامل مرتبط به انگیزه اشاره کردیم و اکنون به عامل سوم یعنی تحریک مستقیم جهت انجام عملیات می پردازیم. بسیاری از عوامل ایدئولوژیک، اجتماعی و سیاسی در جوامع اسلامی برای پیوستن به یک حزب سیاسی دیده می شوند، اما همواره این جریانهای سیاسی اسلامی به عامل خشونت و عملیات نظامی علیه مخالفان خود نمی انجامد، اما رهبران جماعت اسلامی از عوامل تأثیرگذار قبلی برای تحریک مستقیم اعضای خود جهت انجام عملیات استفاده می کنند تا بدین ترتیب با ظلمی که در حق برادران و خواهران ایمانی آنان روا می شود مبارزه نمایند. یکی از این عوامل تحریک کننده برای انجام عملیات از منظر رهبران جماعت اسلامی وجود اقلیتهای مسلمان مظلوم در جنوب تایلند، آچه اندونزی، جزایر میندانائو در فیلیپین و اقلیتهای دینی مسلمان در ویتنام و کامبوج و لائوس و اخیرا روهینگیا در میانمار یا برمه می باشد. اعمال خشونتهای ظالمانه به این مسلمانان زمینه را برای مشروعیت اعمال خشونت علیه عوامل آنها فراهم آورده است. رهبران جماعت اسلامی اعتقاد دارند که وجود چنین ظلمهایی به مسلمانان چچن، افغانستان، عراق، فلسطین و سوریه از طرف غرب و متحدان آن و یا دول شیعی پیوستن به گروههای جهادی را امری واجب کفائی نموده است و انجام این وظیفه دینی که همان جهاد در راه خداست مرز و ملیت و زبان و منطقه نمی شناسد و هر مسلمانی وظیفه دارد تا در برابر تجاوز به حریم مسلمانان در هر نقطه جهان قیام مسلحانه نماید. موضوع حمایت آمریکا از اسرائیل غاصب نیز از جمله عوامل مهم تحریکی برای پیوستن به گروههای جهادی در جنوب شرق آسیا بویژه جماعت اسلامی ارزیابی می گردد. ورود نیروهای آمریکایی به صحنه جنگ عراق و دخالتها آنان در افغانستان سبب گردید تا مسلمانان جنوب شرق آسیا آن کشور را دشمن جهان اسلام بدانند و مبارزه با منافع آمریکا در هر نقطه جهان را جزو وظایف دینی خود برشمرند. سنگاپور از جمله کشورهائی است که آمریکا و اسرائیل دارای منافع بلند مدت در آن می باشند، بدیهی است که جماعت اسلامی سنگاپور مرکز فعالیتهای خود را در این کشور متمرکز نموده و در صدد ضربه زدن به مراکز آمریکائی و اسرائیلی در آن باشند.
اما پاسخ به این سؤال که آیا با دستگیری سران جماعت اسلامی سنگاپور مشکل افراط گرایان دینی به پایان رسیده است، باید گفت: حرکت به سوی رادیکالیزه شدن و افراط گرائی همچنان در میان مسلمانان منطقه استمرار دارد، زیرا هیچ یک از عوامل و عناصر مؤثر در شکل گیری جماعت اسلامی نه تنها از بین نرفته است، بلکه همچنان روند صعودی خود را طی می نماید. دخالتهای آمریکا در مناطق مختلف جهان و هدف قرار دادن منافع مسلمانان و درگیریهای نژادی بین بودائیها و مسلمانان روهینگیا و فشارهای اجتماعی و سیاسی بر اقلیت مسلمان جنوب تایلند و عدم برخورداری از حقوق اولیه مسلمانان در مناطق جنوب فیلیپین مانند جزایر میندانائو و نفوذ تفکرات سلفیه و وهابیت در رده های مختلف تصمیم گیری در کشورهای با اکثریت مسلمان جنوب شرق آسیا و تردد هزاران مبلغ دینی وهابی در مالزی و اندونزی و برونئی و تایلند و کامبوج و لائوس و تایلند و وجود انگیزه های درون دینی چون مبارزه با ظلم و ضرورت ایجاد دولت اسلامی برای تطبیق شریعت همگی زمینه را برای گسترش تفکرات جماعت اسلامی در جنوب شرق آسیا و از جمله سنگاپور فراهم آورده است. عوامل اجتماعی-سیاسی نیز همچنان در میان مسلمانان منطقه برای پیوستن به جریانهای افراطی دینی برقرار می باشد و تغییرات محسوسی در وضعیت معیشتی و اقتصادی آنان حاصل نشده و بسیاری از جوانان اندونزی و دیگر کشورهای اسلامی به طمع شغل و داشتن حقوق به گروههای افراطی پیوسته و همچنان می پیوندند. سازمانهای رسمی دینی در سنگاپور همچون شورای دینی اسلامی سنگاپور و مدارس دینی نیز دچار تغییرات و تحولات اساسی برای ارائه جایگزین نسبت به دکترین جماعت اسلامی نشده اند.
راهکارهای عملیاتی برای سدّ نفوذ جماعت اسلامی سنگاپور
اگر بخواهیم این روند صعودی به سوی افراط گرائی در سنگاپور کندتر شود قاعدتا دولت سنگاپور می بایست در سیاستهای بین المللی خود تجدید نظر نماید. به عنوان مثال اگر اقلیت مسلمان سنگاپور بتواند در ساختار سیاسی و اجتماعی و فرهنگی از جایگاه مناسبی برخوردار باشد و مسلمانان دیگر احساس تظلم ننمایند در آن صورت یکی از عوامل پیوستن به جماعت اسلامی حذف می گردد. راهکار دیگر این است که دولت سنگاپور در نظام آموزشی خود تغییراتی را انجام دهد تا بر اساس آن ارزشهای معنوی و دینی جایگاه بهتری در آن نظام داشته و خلأ معنوی و دینی به شکلی که هم اکنون شاهد آن هستیم مرتفع گردد. از دیگر توصیه ها به دولت سنگاپور اعلام مواضع سیاسی معتدل و همسو با حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل و احتراز از یکجانبه نگری به مسائل جهان اسلام و از جمله عدم موضع گیری به نفع آمریکا و اسرائیل در قضیه فلسطین می باشد. حمایت مستقیم از سیاستهای مداخله جویانه آمریکا در خاورمیانه و از جمله حمایت از رژیم اشغالگر قدس بی تردید یکی از مهمترین عوامل روانی جذب جوانان مسلمان به گروههای جهادی سلفی به رهبری القاعده و شاخه آن در سنگاپور خواهد بود. بعلاوه اگر روابط سیاسی و اقتصادی سنگاپور با رژیم اسرائیل به طور کلی قطع گردد در آن صورت می توانیم شاهد تحولات مثبتی در کاهش سیر صعودی جذب جوانان مسلمان به جماعت اسلامی سنگاپور باشیم. روابط سنگاپور با اسرائیل به سال 1969 برمی گردد که آن رژیم سفارت خود را در سنگاپور رسما افتتاح نمود. سنگاپور دارای سفیر غیر مقیم و دارای کنسولگری در تل آویو می باشد. با سفر آریل شارون نخست وزیر رژیم صهیونیستی به سنگاپور در سال 2005 دو کشور همکاریهای اقتصادی و نظامی گسترده ای را آغاز نمودند. سنگاپور یکی از 41 کشوری بود که به تشکیل دولت فلسطین به عنوان ناظر غیر عضو در سازمان ملل در تاریخ 29 نوامبر 2012 رای ممتنع داد.
مبادلات اقتصادی اسرائیل و سنگاپور در سال 2013 به مبلغ 1.956 میلیاد دلار یعنی 24.6 درصد افزایش نسبت به سال گذشته رسید. اسرائیل عموما وسائل الکترونیکی به سنگاپور صادر می کند و سنگاپور نیز معمولا ماشین آلات و وسائل کامپیوتری به آن رژیم صادر می نماید. واردات تانگهای پیشرفته AMX-13 و موشکهای ضد تانک و هواپیماهای نظامی از اسرائیل و همکاریهای اطلاعاتی و نظامی دیگر دو کشور در حد وسیعی عواطف مسلمانان منطقه جنوب شرق آسیا و از جمله رهبران جماعت اسلامی سنگاپور را برانگیخته است. در قضیه نوار غزه نیز سنگاپور موضع مناسبی علیه اقدامات ضد بشری اسرائیل نداشته و همواره از نگرانیهای انسان دوستانه خود در منطقه غزه سخن گفته است. در ژولای 2014 وزیر امور خارجه سنگاپور بیانیه ای را در کشته شدن سه جوان اسرائیلی در کرانه غربی صادر نمود. در این بیانیه آمده است: “سنگاپور کشته شدن جوانان اسرائیلی را که در تاریخ 12 ژوئن 2014 روی داده است محکوم می نماید. ما عمیقا تسلیت خود را به خانواده های قربانیان و مردم اسرائیل اعلام می نماییم.” چنین مواضع صریح به نفع رژیم اشغالگر قدس زمینه را برای فعالیت گسترده جماعت اسلامی سنگاپور فراهم آورده است و تا زمانیکه دولت سنگاپور در مواضع خود به نفع اسرائیل تجدید نظر ننماید باید منتظر عملیات بعدی جماعت اسلامی و گرایش بیشتر جوانان مسلمان منطقه به جریانهای افراطی باشد. بنابراین خلع سلاح جریانهای افراطی در سنگاپور تا حد زیادی به نوع تصمیمات سیاسی و جبهه گیریهای آن دولت به نفع و یا ضرر مسلمانان در جهان و حمایتهای آن دولت از اقدامات خصمانه آمریکا و اسرائیل در مناطق مسلمان نشین بستگی دارد. در صورتی که جهت گیری دولت سنگاپور عموما به سمت تأمین منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه معطوف گردد در آن صورت رسانه های اسلامی و شبکه های وابسته به جماعت اسلامی دولت سنگاپور را ضد اسلام و مسلمانان معرفی می نماید و بدین وسیله جوانان مسلمانی که به دام جماعت اسلامی گرفتار شده اند انگیزه اعتقادی و دینی کافی برای انجام عملیات انتهاری و یا نظامی علیه منافع غرب در منطقه خواهند داشت. از دیگر راهکارهای کاهش خطر جماعت اسلامی در سنگاپور تقویت گروههای اسلامی با گرایش ضد سلفی و وهابی می باشد.
علاوه بر این نسپردن سازمانهای تصمیم گیری دینی به عوامل و عناصر قشری و وارد نمودن افراد با آگاهی کافی از عقلانیت دینی و اصل همزیستی مسالمت آمیز با سایر ادیان و طرد عناصر افراط گرا با گرایشهای سلفی می تواند نقش مهمی در تعدیل وضعیت سنگاپور ایفا نماید. افزودن مباحث فلسفی و کلامی به مبانی درسی در رشته های دینی دانشگاهها و مدارس دینی سدّ مهمی در مقابل قشری گری گروههای افراطی دینی بشمار می آید. افزایش حس دینی و گرایش به معنویت در میان مسلمانان سنگاپور باید به گونه ای مدیریت شود که آنان در دام گروههای افراطی چون جماعت اسلامی نیافتند. مطرح نمودن مباحثی چون چالش مدرنیسم و جوامع سنتی و یا دین و عقل در مراکز علمی دانشگاهی و خطابی کردن نتایج آن در میان عموم مسلمانان از طریق خطبای مساجد و پیدا نمودن راه حلهای مطلوب برای حفظ دین در جوامع مدرن می تواند در این راهکارها برای خروج از بحران محتمل در سنگاپور مفید واقع شود. در حقیقت با استفاده از تجارب کشورهایی که دارای سنتهای دینی با ساختار مدرن می باشند می توان به الگوئی در سنگاپور رسید که یک جوان مسلمان با دارا بودن عقاید و عواطف دینی خود با نقشی که در صحنه اجتماعی و سیاسی ایفا می کند خود را یک شهروند سنگاپور و نه عضو یک جریان افراطی احساس نماید. مسلمانان سنگاپور از هر نژادی یعنی مالائی و هندی و پاکستانی و عرب دارای یک انسجام اجتماعی خاصی هستند که ممکن است این نوع انسجام به تشکیل گروههای خودسر افراطی تبدیل شوند، بدین معنی که هر نژادی دارای مسجد و اعضای خاص خود می باشد و فعالیتهای عمده دینی در قالب سازمانهای فرانژادی و فرادینی کمتر انجام می شود و همین امر مرز تحمل اعتقادات دیگران را تا حد زیادی پائین نگه می دارد، راه حلی که برای این موضوع پیشنهاد می گردد همکاریهای اسلامی در سطح بین المللی با عموم مسلمانان سنگاپور و مشارکت آنان در طرحهای بین المللی چون حقوق بشر اسلامی و سازمانهای خیریه دینی و همکاریهای علمی و دانشگاهی با کشورهای اسلامی با گرایش اعتدالی و نه افراطی می باشد. روندی که هم اکنون در میان گروههای اسلامی سنگاپور شاهد آن هستیم عدم ارتباط گسترده مسلمانان معتقد با دیگر مذاهب و ادیان به صورت عمیق می باشد.
اگر جوامع اسلامی سنگاپور بتوانند مشارکت بیشتری در سطح ملی و بین المللی با دیگر اتباع مسیحی و بودائی داشته باشند در آن صورت روند شکل گیری تشکیلات سری جماعت اسلامی در مدارس بسته دینی با تفسیر سلفی از دین و جهاد با مشکل روبرو خواهد شد. راه حل دیگری که سبب معاشرت بیشتر مسلمانان با اتباع دیگر ادیان در سنگاپور می گردد ایجاد تسهیلات اقامه نماز در بیمارستانها، دانشگاهها، فروشگاهها، سازمانهای اداری و مؤسسات وابسته به دولت می باشد، زیرا از این طریق مسلمانان سنگاپور برای انجام واجبات و فرایض دینی خود با محدودیت روبرو نمی باشند و مسیحیان و بودائیان سنگاپور نیز در پنج نوبت با گروههایی از شهروندان سنگاپوری روبرو می شوند که به انجام فرایض دینی می پردازند و از این طریق روابط دوستانه و صمیمی تری میان مسلمانان و سایر ادیان ایجاد می شود. ایجاد امکانات برای مسلمانان در مراکز متعدد شهری برای گرفتن وضو و انجام عبادات روزانه در سنگاپور امری ضروری است. دعوت از متفکران اسلامی معتدل به سنگاپور برای ایجاد ارتباط با مسلمانان بومی و ارائه پاسخهای قابل قبول به جوانان در رویاروئی با تهاجم فرهنگ غربی و مدرنیسم و معرفی روش صحیح مبارزه با استکبار و ظلم به جوامع اسلامی و افزایش آگاهی و دانش صحیح از دین و خطرات سلفی گری و جریانات تکفیری بر امنیت جانی و روانی مردم از هر دین و مذهبی از دیگر راهکارهای پیشنهادی برای سدّ نفوذ جریانهای تکفیری به این کشور می باشد. از دیگر راهها ایجاد کانالهای ارتباطی مسلمانان روشنفکر سنگاپور با مقامات دولتی آن کشور برای تصمیم سازی و توسعه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی می باشد، یعنی تا زمانی که اقشار روشنفکر دینی نتوانند در سطوح تصمیم گیری کلان سنگاپور مؤثر واقع شوند در آن صورت زمینه برای ایجاد بحرانهای فکری و در نهایت اجتماعی و سیاسی و شکل گیری جریانهای شبه نظامی جماعت اسلامی فراهم می گردد. همچنان که قبلا اشاره شد یکی از آسیبهای مهم تفکرات جماعت اسلامی برنتابیدن فلسفه و جدلهای کلامی در حوزه اعتقادی است، بنابراین اگر سنگاپور بخواهد آینده ای روشن در پیشرفت اقتصادی و تکنولوژی داشته باشد به ناچار باید نظام آموزش دینی در مدارس خصوص و دانشگاهها را بر اساس یک نظام عقلانی مدرن و چالش پذیر و قابل بحث و مناظره استوار سازد و از این رهگذر است که تفکرات سلفی جماعت اسلامی در منظر جوانان مسلمان سنگاپور رنگ می بازد.
واژگان کلیدی: راهکارهای جذب جماعت اسلامی سنگاپور، ویژگی های جماعت اسلامی در سنگاپور، ساختار سازمانی جماعت اسلامی در سنگاپور، جماعت اسلامی در سنگاپور، جماعت اسلامی ، سنگاپور
